پسته ناجی کشاورزی زنجان در عصر خشکسالی
به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «موج‌رسا»؛ در شرایطی که خشکسالی‌های پی در پی، نفس بسیاری از محصولات کشاورزی پرآب‌بر را در استان زنجان گرفته است، کشت پسته به‌عنوان یک استراتژی موفق و امیدبخش، مسیر جدیدی را برای رونق کشاورزی در این منطقه هموار کرده است.
بیشتر بخوانید
زمین‌های شور و کم‌آب زنجان، که زمانی چالشی بزرگ برای تولید محسوب می‌شد، اکنون با درختان پسته به‌عنوان نمادی از سازگاری و تاب‌آوری در برابر کمبود منابع آبی، به الگویی موفق از جایگزینی محصولات کم‌بازده تبدیل شده‌اند.
این میوه ارزشمند، به دلیل مقاومت شگفت‌انگیز خود در برابر شوری آب، کم‌آبی و حتی سرمای زمستان‌های زنجان، جایگاه ویژه‌ای در میان کشاورزان استان زنجان پیدا کرده است.
علاوه بر مزایای زیست‌محیطی، پسته با کیفیت زنجان، از بازارپسندی بالایی برخوردار است و در صورت فرآوری، ارزش افزوده‌ای چندین برابر نسبت به سایر محصولات باغی ایجاد می‌کند که این امر، رغبت کشاورزان را برای گسترش کشت این محصول استراتژیک دوچندان کرده است.
کارشناسان کشاورزی، پتانسیل بالای استان زنجان در زمینه کشت پسته را تایید می‌کنند و معتقدند آب و هوای خاص منطقه با تابستان‌های گرم و خشک و زمستان‌های سرد، بستری ایده‌آل برای رشد و نمو این طلای سبز فراهم می‌آورد این شرایط اقلیمی، نویدبخش تولیدات انبوه و با کیفیت پسته در زنجان است.
اما برای دستیابی به حداکثر پتانسیل، توسعه کشت پسته در زنجان نیازمند حمایت‌های هدفمند است اعطای تسهیلات مالی به کشاورزان، اولین گام اساسی برای سرمایه‌گذاری در ایجاد باغ‌های نوین پسته محسوب می‌شود.
از سوی دیگر، برگزاری دوره‌های آموزشی تخصصی برای کشاورزان، با محوریت تکنیک‌های آبیاری نوین، روش‌های مبارزه با آفات و بیماری‌ها و شیوه‌های بهینه‌سازی برداشت محصول، نقش حیاتی در ارتقاء دانش فنی و افزایش بهره‌وری خواهد داشت.
همچنین، تامین نهاده‌ها و نهال‌های مرغوب و مقاوم، از دیگر الزامات کلیدی برای موفقیت در این عرصه است دسترسی کشاورزان به این منابع با کیفیت، تضمین‌کننده رشد سالم درختان پسته و در نهایت، افزایش چشمگیر تولید و سودآوری خواهد بود.
با اتخاذ این راهکارها، استان زنجان می‌تواند گام‌های بلندی در جهت بهبود وضعیت کشاورزی، افزایش درآمد کشاورزان و تحقق توسعه اقتصادی پایدار بردارد و نام خود را به‌عنوان یکی از قطب‌های مهم تولید پسته در کشور تثبیت کند.
۴۳۳ هکتار از اراضی زنجان زیر کشت پسته
منوچهر کریمی در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «موج‌رسا» گفت: استان زنجان، با وجود اینکه به‌طور سنتی قطب پسته کشور نبوده، اما گام‌های مؤثری در توسعه کشت این محصول استراتژیک برداشته است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر، ۴۴۳ هکتار از اراضی استان زیر کشت پسته قرار دارد، اظهار داشت: که از این میزان، ۱۴۳ هکتار غیربارور و ۳۰۰ هکتار بارور است.
سرپرست امور باغبانی جهاد کشاورزی استان زنجان خاطرنشان کرد: این اعداد نشان از سرمایه‌گذاری رو به رشد در آینده پسته زنجان دارد عمده این کشت در شهرستان‌های زنجان و ماهنشان، به‌ویژه در روستای رجعین، متمرکز شده است.
وی با تاکید بر اینکه از این سطح زیر کشت، سالانه حدود ۳۸۷ تن پسته برداشت می‌شود، عنوان کرد: اما چالش اصلی، موضوع آب است.
کریمی تصریح کرد: برخلاف تصور رایج، پسته گیاهی کاملاً مقاوم به خشکسالی نیست و نیاز آبی آن مشابه سایر محصولات باغی است به همین دلیل، توسعه کشت تنها در مناطقی صورت می‌گیرد که مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان، پس از مطالعات دقیق، مجوز آن را صادر کرده باشد.
وی با تاکید بر اینکه این رویکرد تضمین می‌کند که منابع ارزشمند آب به هدر نرود و سرمایه‌گذاری‌ها سودآور باشند، یادآور شد: مدیریت دقیق منابع آبی در زنجان برای توسعه پایدار پسته ضروری است.
سرپرست امور باغبانی جهاد کشاورزی استان زنجان اضافه کرد: برای حمایت از کشاورزان و تضمین کیفیت محصول، کلاس‌ها و کارگاه‌های آموزشی متعددی برگزار می‌شود.
وی با بیان اینکه این آموزش‌ها بر اهمیت فرآوری به موقع محصول برای جلوگیری از آلودگی به آفلاتوکسین و لزوم تولید پسته سالم برای صادرات تأکید دارند، افزود: همچنین، به دلیل زمان‌بر بودن رسیدن پسته به تولید اقتصادی و هزینه‌های نگهداری بالا، بر اهمیت دانش و سرمایه کافی کشاورزان و لزوم مطالعه اقلیم و خاک توسط کارشناسان تأکید می‌شود پسته سرمایه‌گذاری بلندمدتی است که نیاز به تخصص و صبر دارد.
کریمی اشاره کرد: استان زنجان، در صورت تأیید مناطق جدید توسط مرکز تحقیقات، پتانسیل توسعه بیشتر کشت پسته را دارد این محصول با ارزش صادراتی بالا، می‌تواند نقش مهمی در ارزآوری و تقویت اقتصاد کشاورزی استان ایفا کند.
وی با بیان اینکه نکته مهم دیگر، وجود ترمینال‌های فرآوری پسته در مناطق پسته‌خیز است، ابراز کرد: این ترمینال‌ها با فرآوری سریع محصول پس از برداشت، از آلودگی جلوگیری کرده و کیفیت پسته را برای بازارهای جهانی تضمین می‌کنند.
سرپرست امور باغبانی جهاد کشاورزی استان زنجان تصریح کرد: به‌طور خلاصه، پسته در زنجان نه تنها یک محصول کشاورزی، بلکه یک فرصت طلایی برای توسعه اقتصادی است که با برنامه‌ریزی و حمایت‌های لازم می‌تواند به نگین سبز اقتصاد این استان تبدیل شود.
گسترش باغات پسته نیازمند حمایت و آموزش
علیرضا عباسی در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «موج‌رسا» گفت: کشت پسته در استان زنجان به دلیل شرایط اقلیمی مناسب و خاک‌های حاصلخیز، به‌عنوان یکی از گزینه‌های مطلوب کشاورزی شناخته می‌شود.
وی با بیان اینکه زنجان با تابستان‌های گرم و خشک و زمستان‌های معتدل، محیط ایده‌آلی برای رشد پسته فراهم می‌کند، تصریح کرد: نتایج مثبت کشت پسته شامل افزایش درآمد کشاورزان، ایجاد اشتغال و بهبود کیفیت زندگی در جامعه محلی است.
کارشناس ارشد کشاورزی با تاکید بر اینکه این محصول به‌عنوان یک منبع پروتئینی ارزشمند شناخته می‌شود، اضافه کرد: برای ترویج کشت پسته در استان زنجان، اقداماتی از سوی نهادهای مربوطه ضرورت دارد.
وی اظهار داشت: اولین گام، برگزاری دوره‌های آموزشی برای کشاورزان در زمینه‌های مختلف از جمله مدیریت زراعی و بیماری‌های گیاهی است.
عباسی خاطرنشان کرد: این آموزش‌ها می‌توانند موجب افزایش کیفیت و کمیت برداشت پسته شوند همچنین ارائه تسهیلات مالی نظیر وام‌های کم‌بهره برای خرید نهال و تجهیزات لازم، کمک شایانی به کشاورزان خواهد کرد.
وی با تاکید بر اینکه توسعه زیرساخت‌ها نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، ادامه داد: ایجاد انبارها و مراکز فرآوری می‌تواند به افزایش ارزش افزوده پسته و کاهش ضایعات کمک کند.
کارشناس ارشد کشاورزی یادآور شد: همچنین، نهادها باید به بازاریابی و صادرات پسته توجه ویژه‌ای داشته باشند؛ با برندسازی و معرفی پسته زنجان در بازارهای جهانی، می‌توان به راحتی سهم بیشتری از بازار را جذب کرد.
وی افزود: در نهایت، ترغیب به تحقیقات علمی در زمینه بهبود ارقام پسته و مدیریت منابع آب و خاک، از دیگر اقداماتی است که می‌تواند به پایداری و موفقیت این کشت در زنجان کمک کند.
پسته محصولی سازگار با شرایط زنجان
علی شاهمرادی در در گفتگو با خبرنگار گروه اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «موج‌رسا» گفت: از سال ۱۳۷۵، فعالیت کشاورزی در استان زنجان آغاز شد دورانی که محدودیت‌های آبی و شوری آب به مراتب کم‌تر از امروز بود و امکان کشت محصولات متنوعی فراهم بود.
وی با بیان اینکه با گذشت زمان، توسعه کشت‌ها و کاهش تدریجی منابع آبی، ما را به سمت انتخاب محصولات کم‌آب‌بر و مقاوم سوق داد، عنوان کرد: هندوانه، که پیش از این محصول غالب بود، جای خود را به پسته داد محصولی که در دل زمین‌های شور و کم‌آب زنجان، معنای جدیدی از سازگاری و تاب‌آوری را به نمایش گذاشت.
پسته‌کار نمونه استان زنجان ادامه داد: کشت پسته ابتدا به صورت الگویی پنج هکتاری در سال ۱۳۸۴ آغاز شد و پس از پنج سال، اولین باردهی، ایمان ما را به این استراتژی نوین کشاورزی، راسخ‌تر کرد.
وی با بیان اینکه امروز، باغ پسته ما به یکی از موفق‌ترین نمونه‌ها در سطح کشور تبدیل شده است، گفت: به‌طوری‌که عملکرد آن چهار برابر متوسط کشوری است این موفقیت، گواهی بر این مدعاست که در برخی مکان‌ها، با وجود محدودیت‌های جغرافیایی مانند طول و عرض جغرافیایی و اختلاف ارتفاع از سطح دریا، کشت پسته امری کاملاً امکان‌پذیر و سودآور است.
شاهمرادی با بیان اینکه یکی از ملاحظات مهم در کشت پسته، ارتفاع از سطح دریاست، ابراز کرد: اگرچه درخت پسته در مناطق مختلف زنجان با ارتفاعات متفاوت رشد می‌کند، اما ارتفاع بیش از یک هزار و ۴۰۰ متر از سطح دریا می‌تواند چالش‌هایی را به همراه داشته باشد.
وی تصریح کرد: دلیل این امر، سرد شدن زودهنگام هوا در پاییز و دیرتر گرم شدن آن در بهار در ارتفاعات بالاست. این سرمای ناگهانی می‌تواند باعث شود تا برگ‌ها از مغز پسته تغذیه کنند، که این امر منجر به ضعف و در نهایت از بین رفتن مغز پسته می‌شود.
این پسته‌کار نمونه استان خاطرنشان کرد: با این حال، در سایر نقاط زنجان که این شرایط اقلیمی حاکم نیست، پسته رشد مناسبی دارد و از سرمازدگی اول فصل رشد در امان می‌ماند.
وی با تاکید بر اینکه فراتر از مزایای زیست‌محیطی و سازگاری با شرایط اقلیمی، پسته زنجان از بازارپسندی بالایی برخوردار است و ارزش افزوده‌ای قابل‌توجه، به‌ویژه پس از فرآوری، ایجاد می‌کند، افزود: این جذابیت اقتصادی، رغبت کشاورزان را برای گسترش کشت این محصول استراتژیک دوچندان کرده است.
شاهمرادی با بیان اینکه ایجاد اشتغال پایدار، یکی دیگر از دستاوردهای مهم کشت پسته در زنجان است، گفت: در حالی که برخی مشاغل کشاورزی فصلی هستند، کشت پسته امکان فعالیت در ۱۱ ماه از سال را فراهم می‌آورد و برای حداقل دوازده نفر به صورت سالانه اشتغال‌زایی می‌کند.
وی با تاکید بر اینکه در دوران برداشت محصول، از اول تا دهم مهرماه، این رقم به حدود صد نفر در روز افزایش پیدا می‌کند، ابراز کرد: پیش‌بینی می‌شود امسال حدود سه تن پسته از باغات ما برداشت شود و این روند با گذشت زمان، افزایش داشته باشد.
این پسته‌کار نمونه استان با بیان اینکه در میان ارقام مختلف پسته، رقم اکبری به‌عنوان بهترین و پربازده‌ترین رقم در استان زنجان شناخته شده است، تصریح کرد: ارقام احمدآقایی، قزوینی، فندقی و کله‌قوچی نیز در مراتب بعدی قرار دارند و از بازدهی بالایی برخوردارند.
وی تاکید کرد: با اتخاذ این رویکردها و حمایت‌های لازم، استان زنجان می‌تواند گام‌های بلندی در جهت بهبود وضعیت کشاورزی، افزایش درآمد کشاورزان و تحقق توسعه اقتصادی پایدار بردارد و جایگاه خود را به‌عنوان یکی از قطب‌های مهم تولید پسته در کشور تثبیت کند.
کشت پسته در زنجان، پاسخی هوشمندانه به چالش‌های خشکسالی و کم‌آبی است این محصول استراتژیک با سازگاری بالا و ارزش افزوده فراوان، نویدبخش رونق کشاورزی و افزایش درآمد کشاورزان است. حمایت‌های هدفمند دولت، از جمله تسهیلات مالی، آموزش‌های تخصصی و تامین نهال مرغوب، کلید شکوفایی کامل این پتانسیل و تبدیل زنجان به قطب مهم تولید پسته در کشور خواهد بود.
انتهای خبر/