زنجان در مسیر گرمایش و تغییر الگوهای اقلیمی
حسین سلطانی در گفتگو با خبرنگار گروه فرهنگی پایگاه خبری تحلیلی «موج‌رسا»؛ با تحلیل داده‌های اقلیمی استان هشدار داد که افزایش دما و تغییر الگوی بارش طی سال‌های اخیر زنجان را به‌طور مستقیم تحت تأثیر قرار داده است اظهار کرد: در صورت نبود مدیریت درست منابع آب، شرایط زیستی دشوارتری در پیش خواهد بود.
بیشتر بخوانید
وی با اشاره به روند افزایشی دمای استان گفت: میانگین بلندمدت دمای زنجان در بازه ۳۰ ساله، 11/1 درجه بوده است، اما این عدد در سال ۱۴۰۲-۱۴۰۳ به 12/9 درجه رسید؛ یعنی حدود 1/8 درجه گرم‌تر از شرایط نرمال. این افزایش دما در مقایسه با سال‌های پیش از صنعتی‌شدن جهان، هم‌راستا با روند گرمایش جهانی است که میانگین دمای زمین تاکنون حدود 1/6 درجه بالاتر رفته است.
به گفته کارشناس پیش‌بینی هواشناسی استان زنجان، افزایش دما تنها عددی آماری نیست بلکه در زندگی روزمره مردم نیز خود را نشان می‌دهد.
وی افزود: اگرچه در برخی سال‌ها دما در حدود میانگین بلندمدت بوده، اما روند کلی نشان‌دهنده گرمایش مداوم است که آثار آن را در کشاورزی، منابع آب و حتی سلامت انسان‌ها می‌توان مشاهده کرد.
این کارشناس هواشناسی درباره بارش‌ها نیز توضیح داد: میانگین بارش ۱۰ سال اخیر در استان حدود ۳۱۰ میلی‌متر بوده، اما بررسی سال‌های متوالی نشان می‌دهد که اغلب دوره‌ها با کاهش بارش مواجه بوده‌ایم. در گذشته بخش مهمی از بارش‌ها به صورت برف در زمستان بود که با ذوب تدریجی، منابع زیرزمینی را تغذیه می‌کرد. امروز اما سهم بارش برف کاهش یافته و باران‌های سیلابی جایگزین شده‌اند؛ بارش‌هایی که به‌سرعت به رواناب تبدیل می‌شوند و عملاً امکان ذخیره‌سازی ندارند.
وی خاطرنشان کرد: این الگو تنها به زنجان یا ایران محدود نمی‌شود بلکه بخشی از تغییرات اقلیمی جهانی است افزود: همان کمربند خشکی که ایران در آن قرار دارد، کشورهای دیگری از جمله بخش‌هایی از آمریکا، ترکیه و شمال آفریقا را نیز درگیر کرده است. بنابراین نمی‌توان تغییرات آب‌وهوایی را صرفاً به عوامل محلی نسبت داد، بلکه یک چالش جهانی است که همه کشورها با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
سلطانی درباره آینده اقلیمی استان گفت: بر اساس پروژه تغییرات اقلیمی انجام‌شده در زنجان، روند دما در سال‌های آینده همچنان افزایشی خواهد بود. میزان کل بارش شاید تغییر چندانی نداشته باشد اما الگوی آن تغییر خواهد کرد؛ یعنی کاهش بارش برف، افزایش باران‌های مقطعی و سیلابی و در نتیجه دشوارتر شدن مدیریت منابع آبی.
وی سپس به راهکارهای مقابله با این شرایط اشاره کرد و آنها را در سه سطح جهانی، ملی و فردی دسته‌بندی کرد و ادامه داد: در سطح جهانی، اجرای توافق‌نامه پاریس و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، انتقال فناوری‌های سبز به کشورهای در حال توسعه و ایجاد سیستم‌های هشدار سریع برای بلایای طبیعی. و در سطح ملی نیز توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، گسترش حمل‌ونقل عمومی، جلوگیری از جنگل‌زدایی، احیای تالاب‌ها و حرکت به سمت اقتصاد سبز از طریق سیاست‌هایی مانند مالیات بر کربن می‌تواند تاثیر گذار باشد.
کارشناس پیش‌بینی هواشناسی استان زنجان عنوان کرد : این موضوع در سطح فردی نیز کاهش مصرف انرژی در خانه‌ها، استفاده کمتر از خودروهای شخصی و جایگزینی آن با دوچرخه یا پیاده‌روی، اصلاح رژیم غذایی با کاهش مصرف گوشت برای کاهش انتشار گاز متان، و همچنین مدیریت پسماند و کاهش مصرف پلاستیک می‌تواند کارساز باشد.
وی در پایان هشدار داد: اگر امروز برای مدیریت منابع آب و انرژی تصمیم‌های جدی گرفته نشود، در آینده نزدیک استان زنجان با تنش‌های آبی شدیدتری مواجه خواهد شد. تغییر اقلیم واقعیتی انکارناپذیر است و تنها با برنامه‌ریزی، فرهنگ‌سازی و همکاری بین‌المللی می‌توان اثرات آن را کاهش داد.
انتهای خبر/