مداخلات موجب از بین رفتن عمق تاریخی بقعه قیدار نبی می شود/ قیدار نبی یکی اصلی ترین محورهای گردشگری مذهبی زنجان

یحیی رحمتی در گفت و گو با خبرنگار موج رسا; ، اظهار داشت: با توجه به مداخلات انجام شده حفاظت اضطراری و نجات بخشی از بقعه قیدار نبی از الزامات برنامه های پیش روست.

وی با بیان اینکه این بقعه یکی از پنج بنای سلجوقی در استان زنجان محسوب می شود،ادامه داد: متاسفانه با الحاقات موجود و مداخلات صورت گرفته در بنا کم کم عمق تاریخی خود را از دست می دهد.

این مسئول خاطرنشان کرد: تاریخ یک ملت در صورت داشتن عمق تاریخی مایه افتخار است که بناهای تاریخی بخشی از این عمق تاریخی را رقم میزنند.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان با اشاره به اینکه در استان زنجان پنج بنا از نشانه های اصلی معماری اسلامی در دوره سلجوقی است،گفت: بقعه قیدار نبی یکی از این بناهاست.

رحمتی عنوان کرد: مداخلات صورت گرفته در بنا متاسفانه دارد در حال حاضر این عمق تاریخی را بین می برد.

وی در خصوص نقش تاریخ در هویت ملت ها بیان کرد: تمامی ملت ها برای حفظ هویت خود هزینه می کنند.

این مسئول بیان داشت:این بقعه در دوره سلجوقی ساخته شده و بر اساس پلان کعبه ساخته شده است که متاسفانه مداخلات صورت گرفته در این بنا پلان آنرا بهم زده است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان با اشاره به نقش تفکر اسلامی در معماری اسلامی و ضرورت حفظ بناهایی با این معماری،اضافه کرد:اگر دقت کنید تولیدات فرهنگی یکی از تاثیر گذارترین اقدامات ادیان در جامعه است.

رحمتی ادامه داد:شما نمی توانید از اسلام صحبت کنید و معماری اسلامی را نادیده بگیرید، چراکه معماری اسلامی حاصل تفکر اسلامی است.

وی در خصوص گردشگری مذهبی در استان گفت: بقعه قیدار نبی یکی اصلی ترین محورهای گردشگری مذهبی در کشور است چرا که بر اساس اسناد و روایات یکی از معتبرترین و ارزشمندارین بقاع پیامبران در ایران است و باید به خوبی با حفظ هویت بنا برای آیندگان حفظ شود.

*بقعه قیدار نبی

بقعه قیدار نبی آرامگاه قیدار بن اسماعیل بن ابراهیم (ع) است که از پیامبران الهی و بیست و پنجمین جد حضرت محمد (ص) بوده است.

این بنا از آجر و بر روی سه ردیف سنگ سبز تراشیده، ساخته شده و ترکیب کلی آن از دو چهارطاقی چسبیده به هم تشکیل یافته است.

 چهارطاقی نخستین به عنوان هشتی با پوشش گنبدی احداث شده که سقف آن بر چهار جرز استوار گشته است. در حدّفاصل دو جرز از سمت غرب، درِ ورودی بقعه قرار دارد.

 این قسمت به سبک چهارطاقی بوده با این تفاوت که دیوار به جرز باربر تبدیل شده است. تا ارتفاع یک متری دور تا دور بنا با کاشی‌های شش گوش، به رنگ فیروزه، بنفش، سیاه و سفید پوشیده شده و بر فراز آن گنبد دو جداره قرار دارد.

جدار نخستین که سقف بقعه را تشکیل داده از قسمت درون با گچ‌بری‌های بسیار زیبایی پوشیده شده است. ترکیب کلی تزئینات از موتیفی به نام شمسه از وسط عرقچین با کاربندی زیبایی منشعب شده و این کاربندی به نوبه خود تصاویر را محدود کرده است.

گچ‌بری‌ها از گل و بوته، لچک و ترنج، تصویر خیالی فرشتگان، درخت تزئینی که همان درخت معروف زندگی است، همراه با پرندگان بسیار زیبا طراحی شده است. گنبد این بنا در عین سادگی بسیار جالب و به سبک خاص و از نوع گنبدهای زنگوله‌ای است. در گوشواره‌های جرز شرقی تزئینات اولیه بر اثر رطوبت حاصله از فیلپوش‌های سقف فرو ریخته و در دوران قاجاریه مرمت شده است.

ضریح قیدار نبی به طرز زیبایی از چوب گردو ساخته شده و تزئیناتی شامل طرح‌های هندسی، گل و بوته به روش حکاکی در آن منقوش است. در دوران صفویه به دلیل حفاظت آن ضریح دیگری در این محل نصب شد و با ترکیبی از گره‌سازی و شمسه اجرا شده است.

این بقعه را زائرسرای بزرگی محصور کرده که با پلان مستطیلی به سبک خاصی اجرا شده است و تقلید ناقصی از سبک بناهای چهار ایوانی است، به استثنای ضلع شرقی صحن که طاق نماست، در بقیه اضلاع، حجره‌هایی به عنوان محل سکونت زائرین دیده می‌شود.

 حجره‌های ضلع غربی به دلیل شیب تند زمین، در دو طبقه احداث شده که طبقه زیرین اختصاص به محل احشام زائرین دارد. در ضلع جنوبی، درِ ورودی با دو برج کنترل می‌شود که زنجیر عدالت برای تَظَلُم مردم در آن آویزان است.

در مورد تاریخ احداث بنا دو کتیبه سنگی در جبهه جنوبی بقعه و هشتی دیده می‌شود. بنابر کتیبه داخل بقعه، این بنا در سال 719 به دلیل ارادت بسیار بلغان خاتون همسر غازان خان به قیدار نبی، احداث و گنبد آن در سال 751 ساخته شده و گچ‌بری‌های بنا متعلق به قرن 11 هجری قمری یعنی زمان صفویان است.//ن