تراژدی تلخ مهاجرت روستاییان زنجانی/سند چشم انداز روستاها باید سریعا تدوین شود

به گزارش موج رسا; جمعیت روستایی استان زنجان در حالی به 32.7  درصد رسیده است که این میزان نسبت به سال 1375 که تقریبا نصف جمعیت استان را ساکنین روستایی تشکیل می‌دادند با کاهش چشمگیری مواجه شده است و به نوعی  جمعیت روستایی استان زنجان نسبت به سال های 1345 که تقریبا 70 درصد جمعیت متعلق به روستاها بود، امروز این مقدار کاملا معکوس شده است و امروزه شاهد این هستیم که 70 درصد جمعیت استان را مردم شهر تشکیل می دهند .

مقصد مهاجران روستایی در شهر با چشم‌پوشی از اندکی استثنا‌ها، محلات فرودست شهری است که به بازتولید فقر و تکرار دور باطل محرومیت در شهر ختم می‌شود. این محلات با شاخص‌های مهمی شامل فقر زیرساخت‌ها و تسهیلات شهری نامناسب (فقر کالبدی)، نبود ادغام در نظام اقتصادی رسمی شهر و اشتغال غیررسمی و ناپایدار (فقر اقتصادی) و تنوع و سیالیت فرهنگی –اجتماعی (فقرفرهنگی) شناختهمی‌شوند.

در واقع رشد قارچ‌گونه حاشیه‌‌ها علاوه بر برهم‌ زدن فضای کالبدی شهرها و انواع مسائل و آسیب‌های اجتماعی که با خود به وجود می‌آورد، مدیریت شهری را با مسائل، مشکلات و بحران‌های زیادی رو به ‌رو می‌‌سازد. یکی از دلایل بروز این مسائل کمبود یا فرسایش سرمایه اجتماعی به دلیل نرخ بالای تازه ‌واردان و تنوع منشأ جغرافیایی و فرهنگی ساکنان در این گونه محلات است.

برای مقابله با مهاجرت روستاییان استان زنجان به شهرها راهکارهای مختلفی را می توان متصور شد که مهم ترین راهکار تلاش برای تغییر نگاه در مسئولان ذی ربط در این رابطه می باشد تا به روستاها به عنوان کانون های تولید نگاه شود و این درحالی است که امروزه به دلیل عدم نگاه درست روستاها به شکل شهرهایی فقیر درآمده است و برای مثال به محض اینکه روستایی آسفالت و بهسازی می شود بلافاصله دام را از روستا خارج می کنند و نتیجه این امر آن می شود که 36 درصد درآمد مردم که روستا که به دام داری مرتبط است از بین می رود.

از  دلایل افزایش مهاجرت روستاییان می توان به نبود امکانات آموزشی و رفاهی اشاره نمود، زیرا امروزه با رشد علم و فناوری اکثر خانواده ها برای تامین امکانات آموزشی فرزندان خود به شهرها مهاجرت می کنند و از طرفی هم نیازها و توقعات جوانان امروز در بیشتر زمینه ها در روستاها تامین نمی شود و لذا پسران و دختران جوان با ورود به فضای آموزشی شهرها و مشغول به کار شدن در شهرها خانواده های خود را نیز به شهرها هدایت می کنند.

پایین بودن سطح امکانات بهداشتی نیز از دلایل جدی در مهاجرت مردم از روستا ها به شهرها محسوب می شوند، برای مثال وقتی در مسیرهای صعب العبور شخصی یکی از اقوام خود را به دلیل عدم دسترسی آسان به مراکز درمانی و مداوای بیمار مورد نظر از دست می دهد بلافاصله دنبال کاری ثابت در شهر رفته و خانه و کاشانه خود را نیز به شهر منتقل می کند.

مهم ترین موضوع در بحث مهاجرت روستاییان به شهرها مربوط به نبود اشتغال پایدار و دائمی برای روستاییان در منطقه مورد نظر می باشد که موجب می شود که به دلیل پایین بودن درآمد در برهه ای از سال برای کار در شهر مشغول شده و کم کم از کار در فضای روستا و کارتولیدی فاصله گرفته و جذابیت های شهری نیز بر او غلبه کند.

از بنیادی ترین مباحث در زمینه مهاجرت روستاییان به شهر مباحث فرهنگی و اجتماعی است که همیشه مورد غفلت قرار می گیرد، مشکلات فرهنگی و اجتماعی را می توان زیربنای همه مشکلات روستاییان دانست زیرا اصلاح نگاه های غلط فرهنگی در زمینه های مختلف این امکان را به روستاییان می دهد که برای حل همه مشکلات روستا خودشان دست به کار شده و منتظر نباشد تا شخصی از بیرون بیاید و برای آن ها نسخه تجویز کند.

در خیلی از موارد ملاحظه می شود که با اصلاح فرهنگ های غلط در مباحث مربوط به کشاورزی و دام داری میزان درآمد روستاییان به صورت قابل ملاحظه ای افزایش می یابد و یا با اصلاح فرهنگ های غلط در مباحث مربوط به تغذیه دیگر کم تر کسی دچار بیماری های سخت و زمین گیر کننده می شود.

اما از همه این ها گذشته لازم است که برای یک بار هم که شده برای روستا های مختلف استان زنجان یک سند چشم انداز بلند مدت به کمک اهالی فن تدوین گردد تا بتوان با تجمیع منابع مالی یک اقدام جدی در پیشرفت و آبادانی واقعی روستاها انجام داد.