دخالت نمایندگان در امور اجرایی با عدم رعایت قانون/ خطای نمایندگان نسبت به دخالت در امور اجرایی، مصداق فاصله گرفتن از ولایتمداری است

به گزارش موج رسا; قانون اساسی، بالاترین قانون و مرجع در کشورمان است که حدود، وظایف و اختیارات تمام سازمان‌ها، نهادها و دستگاه‌ها و قوای سه‌گانه را مشخص کرده و هر کدام در برابر وظایف خود باید پاسخگو باشند. یکی از این نهادها قوه مقننه یا مجلس شورای اسلامی است که وظایف و اختیارات آن در فصل ششم قانون اساسی آمده و نمایندگان مجلس در کنار وضع قوانین متناسب با مبانی اسلام و انقلاب بر اجرای این قوانین نیز نظارت می‌کنند. گاهی مشاهده شده که نمایندگان مجلس و البته برخی دیگر از مسئولان در سطح ملی و حتی استانی از وظایف خود عدول کرده و در انتصابات و تعیین مدیران در حوزه انتخابیه خود دخالت می‌کنند و این دخالت نمایندگان مجلس شورای اسلامی، کار را به جایی رساند که حتی تذکر رهبر معظم انقلاب اسلامی را نیز به دنبال داشت.

*‌ نقش نظارتی مجلس، یک نقش حیاتی است

رهبر معظم انقلاب اسلامی در ارتباط تصویری با نمایندگان یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در بدو آغاز به کار این مجلس در 22 تیر 1399 با اشاره به نقش اساسی و حیاتیِ نظارت مجلس فرمودند: «من البتّه نقش نظارتی مجلس را خیلی مهم می‌دانم یعنی واقعاً نقش نظارتی مجلس، یک نقش اساسی و حیاتی است و هیچ نبایستی به این نقش نظارتی بی‌توجّهی بشود لکن معتقدم که این نقش را با متانت ایفا بکنید؛ خردمندانه و با متانت و بدون حاشیه ایفا بشود.»

*‌ یکی از آسیب‌های مجلس، ورود نمایندگان در مسائل اجرایی است

ایشان در اولین سالگرد آغاز به کار مجلس یازدهم در ارتباط تصویری با نمایندگان مجلس شورای اسلامی که 6 خرداد 1400 برگزار شد، فرمودند: «مجلس شورای اسلامی به طبیعت حال، یک آسیب‌هایی دارد. این آسیب‌ها را بشناسید و خودتان را از این آسیب‌ها دور نگه دارید؛ خطرناک است. بنده در مجلس بوده‌ام؛ مدت‌ها که در مجلس بودیم و بعد هم سال‌هاست بنده با مجالس گوناگون ارتباط دارم؛ مجلس آسیب‌هایی دارد. این آسیب‌ها اگر شناسایی نشود و انسان دچار این آسیب‌ها بشود آن‌وقت وضع مجلس فرق خواهد کرد و حرکت مجلس، جور دیگری خواهد شد.»

رهبر معظم انقلاب اسلامی با بیان اینکه این آسیب‌ها انواع متعددی دارد، افزودند: «یکی از آسیب‌ها ورود نمایندگان در مسائل اجرایی است. فرض بفرمایید وارد شدن در اینکه مدیرکلِ فلان تشکیلات در شهر یا استان ما مثلاً فرض کنید که چه کسی باشد و چه کسی نباشد؛ استاندار، فرماندار و از این قبیل.

*‌ نمایندگان از مسائل اجرایی کناره بگیرند

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای خاطرنشان کردند: «حالا یک وقت در مواردی یک حالت اضطراری ممکن است رخ بدهد که آن موارد استثنایی را من کاری ندارم امّا به‌طور معمول نمایندگان محترم از این مسائل اجرایی باید کناره بگیرند، وارد شدن در این مسائل و با مسئول اجرایی در این زمینه گفت‌وگو و توافق کردن و اَمثال این‌ها خطراتی دارد. از این بایستی اجتناب بشود.»

*‌ تفکیک قوا یکی از مسائل مهم قانون اساسی است

رهبر معظم انقلاب اسلامی امسال نیز در دیدار نمایندگان مجلس شورای اسلامی که 4 خرداد 1401 برگزار شد با اشاره به ناراحتی برخی نمایندگان مجلس از تذکر ایشان نسبت به دخالت نمایندگان در امور اجرایی گفتند: «بنده، ناراحتی شما را که اصلاً نمی‌خواهم و نمی‌پسندم اما شما را هم خیلی دوست دارم و مصلحت شما را می‌خواهم. واقعاً نباید دخالت کنید در انتصابات!»

ایشان تصریح کردند: «فرض کنید وقتی که راجع به فلان مدیرکل، راجع به فلان فرماندار و حتی راجع به استاندار و مانند این‌ها مثلاً به آن وزیر مربوطه پیشنهاد می‌کنید یا احیاناً مثلاً خدای‌نکرده فشار وارد می‌کنید این موجب می‌شود که اگر چنانچه آن مامور، بد عمل کرد، آدم نداند یقه چه کسی را باید گرفت؛ نه مردم بدانند، نه دستگاه قضایی بداند که یقه آن وزیر را باید گرفت که چرا این را گذاشتی یا یقه این نماینده را باید گرفت که چرا فشار آورده؛ چرا این کار را بکنید؟»

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای خاطرنشان کردند: «یکی از مسائل مهم قانون اساسی همین مساله «تفکیک قوا» است یعنی شما بگذارید او کار خودش را بکند، شما هم کار خودتان را بکنید و اگر ایرادی دارد به شکل مناسب و لازم ایرادش را مطرح کنید. البته توصیه من به دولتی‌ها هم همیشه این بودهکه از نظرات نمایندگان استفاده کنند.»

*‌ عدم توجه برخی نمایندگان مجلس به توصیه‌های رهبر انقلاب

علی‌رغم توصیه‌ها و تذکرات اکید رهبر معظم انقلاب اسلامی به نمایندگان مجلس در خصوص عدم ورود و دخالت در امور اجرایی، برخی نمایندگان به این توصیه‌ها بی‌توجهی کرده و دخالت‌ها و سفارشاتی در انتصاب مدیران در سطح استان و حتی شهرستان‌ها دارند که با انتقادات بسیاری هم روبه‌رو شده است و این دخالت‌ها حتی تا سطح شهرداری‌های و بخشداری‌ها هم آمده که بنا به فرمایش رهبر معظم انقلاب اسلامی، آسیب برای مجلس و نمایندگان است و دخالت نمایندگان مجلس شورای اسلامی در امور اجرایی کشور به حدی رسیده که رهبر انقلاب در سخنرانی اخیرشان که سومین دیدار با نمایندگان انقلابی بود باز هم به این موضوع اشاره کرده و تذکر جدی به نمایندگان وارد کردند.

*‌ تقریبا تمام ادوار مجلس به وفور از قانون اساسی تخطی کرده‌اند

حجت‌الاسلام مهدی باقری، نماینده مردم زنجان و طارم در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار موج رسا؛ با بیان اینکه رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اخیر با نمایندگان به 2 نکته تذکر دادند، گفت: خدمتگزاری ایشان به مردم، انقلاب و اسلام به عنوان مهمترین مسئول در راس قله حکمرانی کشور بر مبنای قانون اساسی است.

وی با بیان اینکه هیچکس در طی این سال‌ها نه از حضرت امام خمینی(ره) و نه از رهبر انقلاب، ذره‌ای تخطی از قانون اساسی را ندیده و نمی‌بینند، اظهار داشت: اتفاقا اگر بخواهیم ذهنیت خود را با قانون اساسی تراز کرده و بنسجیم باید خودمان را به رفتارهای ایشان تناسب دهیم چون رهبر انقلاب در قانون‌مداری و رفتارهای قانونی، الگو هستند.

حجت‌الاسلام باقری با بیان اینکه رهبر انقلاب تاکید کردند که نباید از قانون تخطی کنیم، خاطرنشان کرد: این واقعیت است که نه این مجلس بلکه مجلس‌های گذشته تقریبا بلااستثنا شاید مقداری بالا و پایین بوده اما متاسفانه از قانون اساسی به وفور تخطی کرده‌اند و این مجلس هم متاسفانه این کار را انجام داده است.

وی با اشاره به تفکیک قوا در قانون اساسی افزود: مَرد قانون یعنی فردی که به عنوان خدمتگزار و نماینده مردم در مجلس حضور دارد، خودش نسبت به قانون و مخصوصاً قانون اساسی باید از همه مطیع‌تر و تابع‌تر باشد.

*‌ خطای نمایندگان نسبت به دخالت در امور اجرایی، مصداق فاصله گرفتن از ولایتمداری است

نماینده مردم زنجان و طارم در مجلس شورای اسلامی گفت: به‌صورت کلی عرض می‌کنم که قطعا مجلس یازدهم در این مورد نمی‌تواند این ضعف، ایراد و اِشکال را از عملکرد 2 سال گذشته خود انکار و پاک کند.

وی اظهار داشت: دخالت نمایندگان در امور اجرایی با وجود تذکرات مکرر رهبر انقلاب، یک ایراد بود که ایشان اخیراً نیز تذکر دادند و اینکه بعضی از نماینده‌ها چنین خطایی را انجام می‌دهند، قطعا مصداق بسیار بارز فاصله گرفتن از ولایت و ولایتمداری است.

حجت‌الاسلام باقری با بیان اینکه قطعا شورای نگهبان به لحاظ قانونی، مستمسک جدی دارد که این نمایندگان، التزام عملی به ولایت فقیه نداشته‌اند، خاطرنشان کرد: التزام عملی با اعتقاد و محبت قلبی، متفاوت است.

*‌ نمایندگان مجلس در این رابطه لغزش داشته‌اند

وی افزود: تمام نمایندگان مجلس نسبت به ولایت فقیه، علاقه‌مند بوده و اعتقاد و محبت قلبی هم دارند منتهی در عمل نسبت به التزام عملی در این مورد قطعا لغزش داشته‌اند.

نماینده مردم زنجان و طارم در مجلس شورای اسلامی گفت: هیچ تعارفی نیست و ما خودمان هم منتقد این موضوع هستیم چون به حیثیت مجلس در این مورد کاملا و به‌طور صریح، خدشه وارد شده است.

وی افزود: دلیل این خدشه هم کسانی بودندکه بارها از طریق مراجع نظارتی، دلسوزان سیاسی نظام و رهبر انقلاب تذکر داده شد اما باز هم نمایندگان این کار خود را تکرار کردند و این یعنی متاسفانه تعدادی از نمایندگان، التزام عملی به ولایت فقیه نداشته‌اند.

حجت‌الاسلام باقری در خصوص اینکه داشتن یا نداشتن التزام عملی به ولایت فقیه چگونه بروز پیدا می‌کند، ابراز کرد: وقتی ما از قانون اساسی، تخطی می‌کنیم معنی آن همان نداشتن التزام عملی است.

*‌ دخالت نمایندگان حتما در حدی بوده که رهبر انقلاب تذکر داده‌اند

نماینده مردم زنجان و طارم در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه این موضوع را کاملاً می‌پذیریم و امیدواریم در ادامه کار مجلس رعایت شود، اظهار داشت: همانطور که می‌گویند با یک گل بهار نمی‌شود، مجلس با رعایت قانون اساسی توسط یک یا 2 نفر، قانونمدار تلقی نمی‌شود و با یکی - دو خطا هم نمی‌توان گفت که مجلس یازدهم به‌طور مطلق خطاکار است.

وی خاطرنشان کرد: منتهی عدم رعایت قانون از سوی نمایندگان به‌گونه‌ای بوده و بروز و ظهور زیادی داشت که مجلس یازدهم از این منظر در جایگاه اتهام قرار گرفت اما تاریخ اثبات می‌کند که تعداد این موارد، زیاد بوده یا کم بوده است.

حجت‌الاسلام باقری تصریح کرد: حتما این مساله در حدی بوده که رهبر انقلاب نسبت به آن دوباره تذکر بدهند وگرنه همانطور که ایشان نسبت به موضوعات دیگر قوت قلب دادند در این مورد نیز می‌توانستند بگویند که مثلا از مجلس شورای اسلامی نسبت به تذکری که داده شد و عمل کردند و مثلاً در انتصابات دخالت نکردند، تشکر می‌کنیم.

نماینده مردم زنجان و طارم در مجلس شورای اسلامی گفت: قانون اساسی نگفته که نمایندگان بی‌تفاوت باشند، دولت از مجلس مشورت نگیرد و نماینده نسبت به مشکلات حوزه انتخابیه و مسئولان دولتی در انتصابات نباید تذکر بدهد اما از سوی دیگر نیز نگفته که نمایندگان هم خویشان، نزدیکان، دوستان، رفقا و همگروه‌های خود را به دولت تحمیل کرده و باعث اختلال در کار دولت شوند.

یکی از مواردی که در استان زنجان مورد انتقاد قرار گرفته، دخالت بیش از حد نمایندگان مجلس شورای اسلامی در انتصاب مدیران است که همانطور که گفته شد این دخالت تا سطح شهرداری‌ها نیز رسیده و انتصابات اخیر در شهرداری زنجان مورد انتقاد عضو شورای اسلامی شهر زنجان قرار گرفته است.

*‌ پیشرفت و ارتقای مورد نظر رهبری با قومیت‌گرایی و تیم‌بازی در انتصابات محقق نمی‌شود

انسیه ابوبصیری، عضو شورای اسلامی شهر زنجان به خبرنگار موج رسا؛ گفت: با قومیت‌گرایی و تیم‌بازی و نگاه صرفاً تحزّبی، پیشرفت و ارتقا که از منویات رهبر انقلاب است، محقق نمی‌شود که متاسفانه از دولت قبلی تاکنون از انتصابات عالی تا سطوح پایین‌تر مدیریت شهری، ساری و جاری بوده است.

ابوبصیری با اشاره به فرمایشات رهبر معظم انقلاب اسلامی در جمع اعضای هیات دولت از منش و روش امیرالمومنین(ع) در انتصابات و انتخابات اظهار داشت: جمله‌ای از این نامه مبارک این است که «ثم انظر فی امور عمالک» یعنی کارها و امور کارگزاران خودت را مورد توجه قرار بده.

وی با بیان اینکه اول، انتخاب کارگزاران است، خاطرنشان کرد: «فاستعملهم اختبارا» یعنی آن‌ها را با آزمایش انتخاب کن یعنی نگاه کن ببین چه کسی شایسته‌تر است.

ابوبصیری افزود: همین شایسته‌سالاری‌ای که امروز بر زبان ماها تکرار می‌شود به معنای واقعی کلمه باید مورد توجه باشد و امیرالمؤمنین(ع) هم در اینجا به آن سفارش می‌کنند که «و لا تولهم محاباة و اثرة» یعنی نه از روی دوستی و رفاقت، کسی را انتخاب کن که ملاک‌ها را در او رعایت نکنی - فقط چون رفیق ماست، انتخابش می‌کنیم - نه از روی استبداد و خودکامگی، انسان بگوید که می‌خواهم این فرد باشد بدون اینکه ملاک و معیاری را رعایت کند یا با اهل فکر و نظر مشورت کند.

عضو شورای اسلامی شهر زنجان گفت: به عنوان یکی از اصول بسیار اصیل اسلامی که ریشه در اسلام و انقلاب‌مان دارد تا چه حد به‌صورت عملی و در توسعه کشور و توسعه و ارتقای منابع انسانی که امروزه به عنوان عظیم‌ترین ثروت و عامل اعتلای کشور قلمداد می‌شود، نقش و جایگاه واقعی خودش را بعد از ۴ دهه از انقلاب شکوهمند اسلامی‌مان نشان دهد.

وی با بیان اینکه چیزی که خارج از نگاه کلان ملی در مجموعه استانی و شهرمان مشهود است، حلقه مفقوده شایسته‌سالاری در سیستم انتصاب و انتخاب مدیران شهر و استان است، ابراز کرد: با قومیت‌گرایی و تیم‌بازی و نگاه صرفاً تحزّبی، پیشرفت و ارتقا که از منویات رهبر انقلاب است در بین نخواهد بود که متاسفانه از دولت قبلی تاکنون از انتصابات عالی تا سطوح پایین‌تر مدیریت شهری، ساری و جاری بوده است.

ابوبصیری خاطرنشان کرد: نگاه غارت‌گرایی به مناصب مدیریتی که خاصه کشورهای عقب نگه داشته شده و جهان سومی است، دون شان ایران مقتدر و قوی حداقل در این دولت انقلابی و ارزشی است.

عضو شورای اسلامی شهر زنجان تصریح کرد: به همان اندازه که از شاخص‌ها و معیارهای انتخاب و انتصاب مدیران به معنای واقعی شایستگی و صلاحیت‌محوری دور می‌شویم به همان اندازه نیز از معیارهای رسیدن به پیشرفت، ارتقا و اعتلا  فاصله می‌گیریم لذا نباید صرفاً شعار دهیم و باید عامل به عمل باشیم.

وی با بیان اینکه مهمترین عرصه عمل و اقدام، توجه به فرمایشات موکّد رهبر معظم انقلاب اسلامی در همین عرصه و میدان هست، افزود: تا چه زمانی بنشینم و نظاره‌گر این باشیم که چند صباحی در هر دوره، افراد به جای نگاه کلان استراتژیک فکری و عملی مسئولان ارشد استان اعم از استاندار و... با بسنده کردن به آیتم‌های سیاسی و قدرت و ثروت موجبات محدودیت و عدم رشد شهر و استان زنجان در مقایسه با همسایگان و شهرهای همتراز خود شوند.

*‌ مدیریت منابع انسانی در شهرداری زنجان فراموش‌ شده است

عضو شورای اسلامی شهر زنجان گفت: بحث را اگر محدود به شهر زنجان کنیم اصولاً تغییر و تحول اساسی و مقوله مدیریت منابع انسانی در شهر و شهرداری زنجان، موضوعی فراموش‌شده است.

وی با بیان اینکه وجود تضادهای مخرب و فضایی مملو از شایعات، برخی از نشانه‌های این مهم است، اظهار داشت: انتظار این است که  شهردار محترم با جاری‌سازی اصول علمی مدیریت و مهمتر از همه با برقراری نظام شایسته‌سالاری، شاهد ایجاد فضای رقابتی سالم و شفاف بین کارکنان و فعالیت مدیران و کارشناسانی علاقه‌مند، متعصب و باانگیزه برای بهبود خدمت به مردم و توسعه شهر در مجموعه شهرداری باشیم.

ابوبصیری تصریح کرد: قطعاً با ایجاد فضای مناسب و اصلاح فرهنگ سازمانی شاهد می‌شویم که کارکنان در محیطی سالم و به دور از تبعیض و همچنین پایبند جدی مدیران به خدمت به دور از لابی‌گری و فساد است.

وی خاطرنشان کرد: سال‌های سال است مردم شریف زنجان از کیفیت پاسخگویی شهرداری با مجموعه‌ای چابک، شفاف، سالم، صادق و پاسخگو محروم بوده‌اند و جزء مطالبات به‌حق و اولیه مردم بوده و انتظارات شورای ششم از شهردار منتخب این خواهد بود که جایگزین نموده و از هرگونه لابی‌های سیاسی و قدرت و ثروت که توازن رشد وارتقای شهری را برهم می‌زند، امتناع نماید ولو این فشارها حتی به شکل غیرقانونی از جانب خود اعضای شورای شهر باشد.

*‌ زیر بار انتصابات اجباری نمی‌روم

علیرضا فیروزفر، شهردار زنجان در نشست خبری خود و در پاسخ به سوال خبرنگار موج رسا؛ در خصوص اینکه در انتصاب مدیران شهرداری آیا اجبار وجود دارد، گفت: روحیه‌ام این نیست که اجبار را از کسی قبول کنم و حتی روحیه ضدّ اجبار دارم و اگر لازم باشد، استعفا می‌دهم اما اجبار را قبول نمی‌کنم و مهم نیست که فرد مورد نظر، چه کسی باشد.

فیروزفر در خصوص نحوه انتصابات و اینکه آیا مدیران انتصابی به وی تحمیل می‌شوند، اظهار داشت: این درست نیست که بگوییم یک مدیر در انتصاباتش استقلال کامل دارد چرا که فیلترهای مختلفی برای انتخاب و انتصاب یک فرد وجود دارد و انتخاب و انتصاب به‌طور کامل اصلاً معنایی ندارد و به برخی ضوابط باید دقت کنیم.

وی تاکید کرد: روحیه‌ام این نیست که اجبار را از کسی قبول کنم و حتی روحیه ضدّ اجبار دارم و اگر لازم باشد، استعفا می‌دهم اما اجبار را قبول نمی‌کنم و مهم نیست که فرد مورد نظر، چه کسی باشد.

*‌ پذیرش اجبار در انتصابات را کسر شان برای خود می‌دانم

فیروزفر با تاکید بر اینکه در وضعیتی نیستم و این موضوعات از بنده گذشته که مدیریتم را بخواهم با پذیرش اجبار، حفظ کنم و ادامه دهم، تصریح کرد: شاید اگر 15 سال قبل بود، اجبار را می‌پذیرفتم اما امروز نمی‌پذیرم و روحیه ضدّ اجبار دارم.

شهردار زنجان با بیان اینکه اجباری برای حفظ خود ندارم، گفت: اجبار و دخالت در انتصابات مطلقاً منتفی است البته از مشورت استفاده می‌کنم.

وی گفت: پذیرش اجبار در انتصابات را کسر شان برای خود می‌دانم و اگر اجباری باشد واقعاً برعکس عمل می‌کنم و حتی اگر لازم باشد استعفا می‌دهم اما اجبار را نمی‌پذیرم.

از مجموع مطالب فوق اینطور برمی‌آید که نمایندگان مجلس شورای اسلامی علی‌رغم تذکرات رهبر انقلاب در امور اجرایی دخالت می‌کنند هر چند این موضوع حداقل از سوی شهردار زنجان انکار شده است اما امیدواریم هر کدام از دستگاه‌ها به وظایف قانونی خود عمل کرده و اصل تفکیک قوا طبق قانون اساسی رعایت شود تا انقلاب بتواند مسیر خود در راستای تحقق اهداف و آرمان‌ها را ادامه دهد و مردم نیز شاهد ارائه خدمات مطلوب و به دور از هرگونه سیاسی‌کاری و باندبازی باشند و مشکلات موجود در جامعه نیز رفع شوند./

حسین عباسی