وضعیت امروز اوکراین، نتیجه اعتماد به غرب است/ قدرت آمریکا رو به افول است

به گزارش موج رسا; دکتر سیدفرشید جعفری، ظهر امروز در وبینار تحلیل و تفسیر بحران اوکراین در متن سیاست بین‌الملل با بیان اینکه اگر از منظر فلسفه تاریخ، نگاه کنیم با توالی تاریخ مواجه هستیم، اظهار داشت: دوقطبی ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروری بعد از پایان جنگ جهانی دوم ایجاد شد.

وی خاطرنشان کرد: هیچگاه جنگ گرمی در بین دو قطب غرب و شرق یعنی آمریکا و شوروی رخ نداد اما شدیداً جنگ سرد، حاکم بود و ایالات متحده آمریکا در دوره اول جنگ سخت، سعی می‌کرد که قدرت نظامی خود را حفظ کند.

جعفری با اشاره به جزئیات جنگ‌های سرد دوره اول و دوم بین آمریکا و شوروری افزود: اتحاد جماهیر شوروی در دوره دوم جنگ سرد، کاملاً گرایش هجومی به خود گرفت.

عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه آزاد اسلامی زنجان گفت: روسیه بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی به نوعی به عنوان یک امپراطوری جانشین این قدرت شد و مایل نیست که اقتدار خود را از دست بدهد.

وی با بیان اینکه سازمان آتلانتیک شمالی که برای برقراری موازنه با اتحاد جماهیر شوروی ایجاد شده بود، گستره خود بعد از فروپاشی شوروی را به سمت اروپای شرقی حرکت داده و سعی دارد ناتو را گسترش دهد، اظهار داشت: ولادیمیر پوتین (رئیس جمهور روسیه) در این دوره سعی می‌کرد که اقتدار از دست رفته را احیا کرده و از زیر بار حقارتی که ریشه در اتحاد جماهیر شوروی دارد، رها شده و تمام متحدان را حفظ کند.

جعفری با بیان اینکه روسیه همواره سعی کرده که مانع از پیشروی آتلانتیک شمالی شود، خاطرنشان کرد: پوتین که بسیار شیفته افسران اطلاعاتی است به لحاظ روانی، فردی مرموزو قدرتمند است و گاهی تنش‌های عصبی پیدا می‌کند و سعی می‌کند که تمام حوزه‌ها را تحت اختیار خود دربیاورد.

*‌ اوکراین، خط قرمز برای روسیه است و در چهارچوب استراتژیک غربی‌ها قرار نمی‌گیرد

وی با بیان اینکه همین شخصیت پوتین را در عرصه سیاست و ریاست جمهوری هم می‌بینیم، افزود: وقتی صحبت از این شد که سازمان آتلانتیک شمالی باید اوکراین را هم بپذیرد، این موضوع خط قرمز روسیه و شخص پوتین بود.

عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه آزاد اسلامی زنجان با بیان اینکه قدرت، منفعت، امنیت و بقا در سیاست بین‌الملل بر همه چیز ارجحیت دارد، گفت: اوکراین، یک خط قرمز برای روسیه و جزء منافع حیاتی و امنیتی است و روسیه کاملاً به این موضوع آگاه است.

وی اظهار داشت: اوکراین، کشور حساس است اما در چهارچوب استراتژیک غربی‌ها قرار نمی‌گیرد و به همین دلیل وقتی رئیس جمهور اوکراین، فریاد کمک سر داد هیچکس به آن‌ها کمک نکرد و تنها گذاشت ضمن اینکه چون اوکراین، جزء منافع استراتژیک غربی‌ها نیست به همین دلیل، غربی‌ها به تحریم روسیه بسنده کرده و هیچ اقدام نظامی علیه روسیه انجام نمی‌دهند.

*‌ اقدام نظامی روسیه علیه اوکراین به ساختار نظام بین‌الملل برمی‌گردد

جعفری با بیان اینکه دولت‌ها نباید حاکمیت همدیگر را نقض کنند، تصریح کرد: دولتی که منفعت حیاتی آن به خطر می‌افتد، دست به جنگ علیه کشوری می‌زند که منفعت او را زیر سوال می‌برد و این واقعیت سیاست بین‌الملل است. البته بنده، موافق جنگ نیستم.

وی با بیان اینکه این به ساختار نظام بین‌الملل برمی‌گردد که چرا روسیه دست به چنین اقدامی زد، خاطرنشان کرد: ساختار نظام بین‌الملل بر حسب قدرت‌های بزرگ تعریف می‌شود.

جعفری با بیان اینکه آمریکا بعد از روی کار آمدن ترامپ از یک ابرقدرت به سطح قدرت بزرگ، افول کرده است، افزود: وقتی قدرت یک ابرقدرت، افول کرده و به سطح قدرت‌های بزرگ می‌رسد، سایر قدرت‌ها تلاش می‌کنند که جای او را بگیرند.

*‌ آمریکا از یک ابرقدرت به سطح قدرت بزرگ، افول کرده است

وی ادامه داد: هنوز تکلیف ساختار نظام بین‌الملل مشخص نشده و به همین دلیل، پوتین جرات کرد که دست به اقدام نظامی علیه اوکراین بزند و به عبارت دیگر، تکان خوردن ساختار نظام بین‌الملل به دلیل افول قدرت آمریکا از یک ابرقدرت به قدرت بزرگ، یکی از دلایل اقدام نظامی روسیه علیه اوکراین است.

این استاد دانشگاه گفت: ترکیب ساختار نظام بین‌الملل به هم خورده و به شکل قرن 19 درنمی‌آید و ساختار وارد دوقطبیت می‌شود نه دوقطبی.

وی با بیان اینکه دوقطبیت، متفاوت از دوقطبی است، اظهار داشت: دوقطبیت اینگونه است که چند قدرت بزرگ در یک سو و چند قدرت نیز در سوی دیگر قرار می‌گیرند.

جعفری با بیان اینکه جنگی که بین روسیه و اوکراین اتفاق افتاد، مرزبندی دوقطبیت را مشخص کرد، افزود: تا زمانی که جنگی صورت نگیرد در عرصه سیاست بین‌الملل این مرزبندی‌ها مشخص نخواهد شد و جنگی که صورت گرفت، مرزهای ساختار نظام بین‌الملل را مشخص خواهد کرد و به نوعی بعد از جنگ، یارگیری‌ها صورت خواهد گرفت.

وی با بیان اینکه ایران، تمایل به روسیه و ترکیه تمایل به آمریکا دارد و چین نیز در این جنگ پشت سر روسیه قرار گرفته است، خاطرنشان کرد: این مرزبندی‌ها برای نظام بین‌الملل و مشخص شدن آن یک امر مبارکی برای سیاست بین‌الملل است که می‌تواند ثبات را حفظ کند.

جعفری با بیان اینکه سیاست بین‌الملل می‌گوید که سلاح هسته‌ای، عامل بازدارنده جنگ است چون اگر جنگ رخ بدهد، کشورها نابود می‌شوند، ادامه داد: اوکراین را در حالی که هسته‌ای بود، خلع سلاح هسته‌ای کرده‌اند و عاری از هسته‌ای است و اوکراین به عنوان حایل میان خود و کشورهای غربی و سازمان آتلانتیک شمالی است و منفعت حیاتی برای روسیه است.

وی با بیان اینکه قدرت‌های بزرگ، میل به هژمونی دارند، گفت: اگر قدرت‌های بزرگ، مناطق یکدیگر را شناسایی نکرده و به رسمیت نشناسند، هرگونه جنگ و خشونت امکانپذیر است.

عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه آزاد اسلامی زنجان با بیان اینکه کاری که سازمان آتلانیک شمالی می‌کند، گسترش ناتو به سمت شرق است، گفت: این مساله باعث شد که روسیه در برابر گسترش ناتو بایستد و هرچند در این زمینه، ناموفق بود اما در برابر اوکراین، کوتاه نمی‌آید چرا که اوکراین، خط قرمز روسیه است.

*‌ تمام اقدامات روسیه واکنشی است

وی با بیان اینکه اقداماتی که روسیه تاکنون انجام داده واکنشی بوده و کُنشی نبوده است، ابراز کرد: وقتی صحبت از واکنش می‌کنیم یعنی اتفاقی می‌افتد و واکنشی در برابر کُنش انجام می‌شود لذا تمام اقدامات روسیه در گرجستان، اوکراین و جاهای دیگر، واکنشی بوده است.

جعفری تصریح کرد: اقدامات روسیه فقط در یک مورد و آن هم در دفع داعش از سوریه، کُنشی بوده است.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه وقتی حمله یک دولت به دولت دیگر را داریم، همواره افکار عمومی جهانی جریحه‌دار می‌شود اما افکار سیاست بین‌الملل جریحه‌دار نمی‌شود، خاطرنشان کرد: افکار عمومی جهانی همان شمع‌هایی است که روشن می‌شوند و همان نوشته‌هایی است که شکوفا می‌شوند اما با کمال تاسف، سیاست بین‌الملل به هیچ وجه به افکار عمومی توجه نمی‌کند و کار خود را انجام می‌دهد.

عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل دانشگاه آزاد اسلامی زنجان گفت: نتیجه اعتماد به غرب را در مورد وضعیت اوکراین دیدیم و در حالی که انتظار کمک از غرب داشت این کار را نکردند و حتی انتظار بسته شدن تنگه را داشت.

وی با تاکید بر اینکه اوکراین در چهارچوب منافع استراتژیک کشورهای غربی نیست و غربی‌ها بی‌گدار به آب نمی‌زنند، تاکید کرد: 4 اصل حاکمیت، سرزمین، جمعیت و دولت در حقوق بین‌الملل است نه در سیاست بین‌الملل؛ لذا اقدام روسیه از منظر سیاست بین‌الملل، درست است اما از نظر حقوق بین‌الملل، بازیچه‌ای بیش نیست.

*‌ شرایط منطقه ایران، پیشرفت در حوزه نظامی و دفاعی را ایجاب می‌کند

جعفری اظهار داشت: کاملاً موافق این هستم که جمهوری اسلامی ایران در سلاح‌های نظامی باید پیشرفت‌های زیادی داشته باشد و حتی از اقتصاد بزند و به تولید موشک و سلاح بپردازد چرا که شرایط منطقه ما ایجاب می‌کند که به لحاظ نظامی و دفاعی باید پیشرفت کنیم.

وی با اشاره به تماس تلفنی آیت‌الله رئیسی (رئیس جمهوری اسلامی ایران) با ولادیمیر پوتین (رئیس جمهوری روسیه) خاطرنشان کرد: ایران نشان داد که در چهارچوب نظم لیبرال - دموکراسی که به عنوان قدرت منطقه‌ای توسط قدرت‌های جدید از جمله ایران، روسیه و چین ایجاد شده، ، عمل خواهد کرد.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه اوکراین، تمایل به غرب داشت اما همانگونه که دیدیم، اوکراین را تنها گذاشتند، ابراز کرد: جوّ سیاست بین‌الملل به‌گونه‌ای است که ایران در چهارچوب نظمی است که شرق در حال ایجاد و ساختن است و طبیعتاً از روسیه باید حمایت کند.// آ