رتبه نخست زنجان در تولید زیتون کشور/جای خالی زیتون طارم در بازارهای جهانی

به گزارش موج رسا; زیتون، میوه‌ای که خداوند در قرآن بدان قسم یاد کرده است،امروزه این گیاه در مناطقی با آب و هوای مدیترانه‌ای کشت می‌شود ودر طی یک دهه اخیر وسعت باغات زیتون در کشورهای مختلف افزایش زیادی پیدا کرده است .

بر اساس آمار سازمان فائو در طی چند سال اخیر کشورهای مختلفی مثل چین، پاکستان، ایران، هند و چند کشور دیگر برنامه توسعه کشت زیتون را به اجرا درآورده‌اند.

آمارها نشان می‌دهد از بدو شروع طرح زیتون در کشور، وسعت باغات این محصول افزایش یافته و در استان های مختلف کشور از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب در حال توسعه می‌باشد و به منظور توسعه و احياء زيتون در كشور از سال 1371 طرح اصلاح و توسعه باغات زيتون توسط معاونت باغبانی وزارت كشاورزی به مورد اجرا درآمد.

این طرح در استان های مختلف کشور که امکان توسعه کشت در آن‌ها وجود داشته و شرایط اقلیمی مناسب گیاه را دارند در حال اجرا می باشد و برای مثال می‌توان به استان های زنجان،خوزستان، فارس، گلستان و قزوین اشاره نمود.

بر اساس آمار سال 1394 وزارت جهاد کشاورزی، استان زنجان بیشترین سهم را در سطح زیر کشت و تولید زیتون در کشور دارد.

طارم بر بام افتخار تولید زیتون در کشور

طارم یکی ازشهرستان‌های استان زنجان می‌باشد که در شمال استان واقع شده است

عبور رودخانه قزل اوزن به عنوان شاهرگ حیاتی از این شهرستان توانمندیهای کشاورزی را دو چندان نموده و باعث رشد،توسعه و رونق اقتصادی منطقه شده ، تاحدی که به عنوان قطب کشاورزی مخصوصاً در زمینه تولید محصول زیتون این استان به شمار می رود.

جالب است بدانیم شهرستان طارم در استان زنجان قطب اصلی تولید زیتون در کشور محسوب می‌شود که بیش از 90 درصد زیتون بازار رودبار را زیتونکاران طارمی تامین می کنند.

در حال حاضر پس از گذشت چند سال از آغاز طرح توسعه کشت زیتون در کشور، سطح زیرکشت این محصول در این منطقه به نحو مطلوبی افزایش یافته و کشاورزان نسبت به کاشت زیتون راغب هستند.

به گفته کارشناسان زیتون طارم یکی از باکیفیت ترین زیتون کشور و حتی دنیا محسوب می شود وهرجند ردپای آن هم به صورت اندک در کشورهای همسایه مشاهده می شود ولی سوالی که در اینجا پیش می آید چرا زیتون کاران طارمی سهمی در صادرات این محصول ندارند.

پیش بینی برداشت30 هزار تن زیتون از باغات طارم

اجاقلو مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی زنجان در گفتگو با خبرنگار گروه استان های  باشگاه خبرنگاران جوان از زنجان؛ سطح زیر کشت محصول زیتون در استان زنجان را حدود 19 هزار هکتاراعلام کرد که از این سطح 18 هزار هکتار به صورت بارور است.

اجاقلو افزود :استان زنجان از نظر جایگاه کشوری زیتون ،هم از نظر تولید و هم از نظر سطح زیرکشت رتبه ی اول را دارد و جزو اولین استان هایی است که اقدام به تولید زیتون کرده است .

مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی زنجان ادامه داد :استان زنجان به دلیل شرایط آب هوایی مناسب بخصوص در شهرستان طارم به دلیل آب هوایی نیمه گرمسیری مناسب برای کشت زیتون می باشد .

وی با اشاره به طرح توسعه سطح زیر کشت زیتون در شهرستان طارم ازتوسعه باغات زیتون در اراضی شیب‌دار خبر داد.

مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی با اشاره به آماده سازی 5 پروژه اراضی شیب دار در سطح دو هزار هکتار از منطقه طارم در راستای طرح توسعه سطح زیر کشت این محصول گفت:دومورد از این پروژه ها آماده سازی و تحویل تعاونی های روستایی شده است.

اجاقلو گفت: هم اکنون نیاز داخلی برای مصرف زیتون بیشتر است و صادرات وقتی انجام می شود که مازداد تولید داشته باشیم.

وی تاکید کرد: زیتون استان دارای کیفیت بسیار بالایی است و در صورت افزایش سطح کشت این محصول توان رقابتی با کشورهای زیتون خیز را دارد .

وی با بیان اینکه اگر پروژه زیر کشت بردن اراضی ملی با باغ‌های زیتون در کشور انجام شود علاوه بر تامین نیاز داخل و جلوگیری از واردات این محصول، ایجاد اشتغال برای فارغ‌التحصیلان رشته کشاورزی امکان ارزآوری نیز از این محل وجود دارد.

مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی زنجان اضافه کرد: در شهرستان طارم هشت کارخانه پیشرفته و تمام‌ اتوماتیک و 1000 واحد دستی برای کنسرو‌سازی و روغن کشی زیتون وجود دارد

اجاقلو گفت: در حال حاضر هرچند زیتون خوراکی در داخل استان به صورت فله ای عرضه می شود اما روغن زیتون به صورت مکانیزه در بسته بندهای شکیل عرضه می شود.

وی همچنین با بیان اینکه متاسفانه برند مناسب برای تولیدات زیتون شهرستان طارم وجود ندارد گفت: باید زمینه هایی فراهم شود تا برند سازی در این خصوص انجام گیرد.

مدیر جهاد کشاورزی طارم در این باره به خبرنگار  گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از زنجان؛ گفت: این محصول با سطح زیر کشت 19هزارو 806 هکتار بالاترین سطح زیر کشت را در بین محصولات باغی و زراعی به خود اختصاص داده است

اسکندری با بیان اینکه از این میزان 14هزارو 6 هکتار باغات بارده و 5هزارو 800 هکتار باغات غیر بارده و جوان می باشد.

وی با بیان اینکه هر ساله برداشت زیتون کنسروی از نیمه دوم شهریور ماه شروع و تا اواخر مهرماه ادامه می یابد تعداد بهره برداران زیتون در این شهرستان 8700 نفر اعلام کرد.

اسکندری افزود: امسال هم با توجه به خسارت های وارده به محصول زیتون پیش بینی می شود بیش از 30 هزار تن محصول زیتون برداشت شود .

این مقام مسئول اضافه کرد:با توجه به اینکه سالانه 80 درصد محصول به صورت کنسروی برداشت می شودپیش بینی می شود که حدود 24هزار تن محصول کنسروی برداشت شود.

مدیر جهاد کشاورزی ادامه داد:پیش بینی می شود که در آمد ناخالص حاصله از برداشت کنسروی زیتون به 1440 میلیارد ریال برسد.

اسکندری افزود:ارقام زیتون داخلی مورد کشت شهرستان شامل : زرد زیتون،روغنی، شنگه،ماری وگلوله زیتون می باشند که رقم زرد زیتون با 90 درصد سطح زیر کشت بیشترین سطح را در بین ارقام زیتون دارا است.

وی تصریح کرد:از ارقام خارجی کشت شده در سطح شهرستان می توان به کنسروالیا، مانزانیلا، کرونائیکی و آربکین اشاره کرد که بخاطر سازگاری با منطقه و عملکرد بالا و خصوصیات خوب در حال گسترش می باشند.

به گفته مدیر جهاد کشاورزی طارم با توجه به عدم استفاده از سموم شیمیایی در زمان تشکیل میوه تا زمان برداشت محصول زیتون شهرستان و استفاده اصولی از کودها ی شیمیایی و کودهای دامی،کمپوست و .. محصول تولیدی از نظر باقیمانده سموم و کودهای شیمیایی در حد مجاز و استاندارد قرار داشته و به همین دلیل، طرفداران زیادی در بازارهای داخل برای آن وجود دارد این مقام مسئول می افزاید: زیتون تولیدی شهرستان به اقصی نقاط کشور از جمله استانهای گیلان،قزوین،تهران،قم،مرکزی،همدان، تبریز، مازندران و گلستان و سایر شهرستان های استان زنجان بصورت کنسرو زیتون صادر می شود.

طارم از بزرگ‌ترین بانک ژن‌های زیتون خاورمیانه است

به منظور توسعه و گسترش علمی باغات این محصول، اصلاح باغات قدیمی و افزایش کمی و کیفی روغن زیتون در منطقه، ایستگاه تحقیقات زیتون طارم بر اساس سیاست‌های راهبردی وزارت کشاورزی سابق و با مساعدت و همکاری مقامات استان در سال 1374 در منطقه طارم احداث شد.

دکتر مرادی معاون پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان زنجان در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از زنجان؛ گفت: با شرایط آب و هوایی و وجود رودخانه ‌قزل‌اوزن، شهرستان طارم یکی از مناسب‌ترین مناطق برای کشت زیتون در کشور می‌باشد و عملکرد کمی و کیفی بالای باغ‌های زیتون طارم نسبت به سایر نقاط کشور و چه بسا جهان موید این مطلب است.

دکتر مرادی افزود:طارم یکی از بزرگ‌ترین بانک ژن‌های زیتون خاورمیانه محسوب می‌شود.

وی ادامه داد : ایستگاه تحقیقات زیتون طارم از سال کار خود را آغاز کرد و در سال 1376 کارهای تحقیقاتی بطور رسمی در این ایستگاه آغاز شد.

این مقام مسئول اضافه کرد:هم اکنون یکی از بزرگ‌ترین بانک ژن‌های زیتون خاورمیانه در شهرستان طارم احداث شده است

وضعیت زیتون کاری طارم بعد از فعالیت ایستگاه تحقیقات زیتون در این منطقه

عظیمی محقق زیتون سازمان تحقیقات کشاورزی استان زنجان هم درباره بزرگ‌ترین بانک ژن‌های زیتون به خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از زنجان؛گفت: در طی سال های فعالیت ایستگاه، حدود 60 رقم تجاری و 240 ژنوتیپ زیتون از کشورهای مختلف دنیا و همچنین مناطق مختلف ایران، جمع‌آوری و کشت شده و هم اکنون در دست ارزیابی می‌باشد.

دکتر عظیمی افزود :با توجه به وجود این تعداد رقم و ژنوتیپ، می‌توان گفت یکی از بزرگترین ذخایر ژنتیکی زیتون خاورمیانه در این ایستگاه ایجاد گردیده است که گنجینه‌ای ارزشمند برای انجام تحقیقات در زمینه های مختلف روی این محصول به حساب می‌آید.

وی ادامه داد: با عنایت به اجرای حدود 60 درصد طرح‌های به‌زراعی و به‌نژادی زیتون کشور در ایستگاه طارم، با مصوبه موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، اين ايستگاه در رده ایستگاه‌های درجه یک تحقیقاتی قرار گرفته است.

به گفته دکتر عظیمی محقق زیتون مرکز تحقیقات کشاورزی استان زنجان پس از شروع فعالیت ایستگاه تحقیقات زیتون طارم، با اجرای طرح های زیتون و انجام کارهای ترویجی، از سوی دیگر احداث کارخانه های متعدد روغن کشی فاصله زمان برداشت تا استخراج روغن کاهش یافته و کیفیت روغن استخراجی افزایش یافت و همچنین درصد زیادی از میوه های برداشت شده به جای گونی در جعبه های پلاستیکی جمع آوری و برای استخراج روغن به کارخانه ها منتقل می‌ شود در نتیجه هوادهی میوه ها مناسب بوده و از صدمات مکانیکی به میوه ها جلوگیری می شود.

وی گفت:در شروع فعالیت ایستگاه تحقیقات زیتون طارم ارقام موجود در منطقه طارم منحصراً به دو رقم بومی زرد و روغنی محدود بود.

دکتر عظیمی معرفی 12 رقم امید بخش زیتون جهت کشت در طارم و مناطق مشابه را ازمهمترین خدمات ایستگاه تحقیقات زیتون طارم به زیتون طارم و کشوربرشمرد.

میزان تولید زیتون با نرم مصرفی داخل کشور همخوانی ندارد

مهندس جمیلی رئیس اتاق بازرگانی زنجان نیز در گفتگو با گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از زنجان؛ ضمن اشاره به فاکتورهای ضروری برای صادرات یک محصول خاص گفت: صادرات در حقیقت زمانی اتفاق می افتد که صاحبان صنایع و تولید کنندگان به لحاظ دسترسی و مشتریان داخلی در محدودیت بوده و یا فرصت های مناسبی در بازارهای خارجی احساس نمایند که این موارد هنوز در زیتون طارم مصداق ندارد .

وی با اشاره به آمارهای مستند و قابل اتکا افزود: هنوز میزان تولید زیتون در کشور با نرم مصرفی داخل کشور همخوانی ندارد چه بسا که حتی شاهد واردات این محصول به شکل کنسرو و فرآورده از جمله روغن زیتون هستیم لذا با شرایط این چنینی صادرات زیتون مفهمومی ندارد .

رئیس اتاق بازرگانی زنجان با استناد به پایین بودن سرانه ی مصرف زیتون در کشور در مقایسه با میانگین جهانی گفت: حتی اگر مصرف زیتون درکشور به میانگین جهانی سوق داده شود به همان اندازه میزان تقاضا در بازار های داخلی افزایش خواهد یافت از اینرو نیازمند افزایش تولید زیتون در کشور هستیم.

به گفته جمیلی هر گونه صادرات در این شرایط نه تنها هیچ انتفاعی را حاصل نخواهد آورد بلکه ضمن ایجاد مشکلات برای تولید کنندگان خلایی نیز در تنظیم بازار ایجاد خواهد کرد .

وی افزود :اتاق بازرگانی استان زنجان با توجه ویژه و خاصی که به بحث کشاورزی و مسایل پیرامون آن دارد تشکیل انجمن زیتون را گام موثری در این مسیر می داند .

مهندس جمیلی با اشاره به اینکه اعضای این انجمن از فعالان بخش زیتون می باشند افزود: آگاهی هر چه بیشتر افراد این انجمن با محصول زیتون خود دلیل موجهی برای تعمق و درک صحیح از مشکلات و پایه ریزی سیاست های صحیح برای آینده ی این محصول می باشد .

وی افزود: اتاق زنجان با استمرار در حمایت و پیگیری این انجمن چشم اندازهای مثبتی را در راستای توسعه مکانیزاسیون ، بهره مندی از دانش روز با هدف استفاده مناسب تر از گونه های مختلف زیتون ، مبارزه با آفات ، تولید محصول سالم و با کیفیت دارد

وی ادامه داد : همزمان با صنعتی کردن این موضوع و استقرار واحدهای صنایع مختلف قطعا بایستی به جهت آگاه سازی و فرهنگ سازی مصرف زیتون نیز اقداماتی صورت گیرد.

معرفی و شناخته شدن زیتون طارم نیاز به توجه بیش از پیش مسئولان به ویژه مسئولان حوزه کشاورزی است که باید برای حمایت از باغداران و کشاورزان این شهرستان اقدامات جدی انجام دهند تا این محصول بیش از پیش معرفی و شناخته شود.