سواد رسانه‌ای متفاوت از سواد خواندن، بصری و رایانه است
فاطمه عباسی در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری_تحلیلی «موج رسا» اظهار داشت: پیش از این بی‌سواد کسی محسوب می‌شد که الفبای زبان رایج را نمی‌دانست؛ کسی که نمی‌توانست متون رایج مکتوب را بخواند یا به زبان رایج جامعه بنویسد.
بیشتر بخوانید
وی با بیان اینکه این تعریف از سواد امروز ارتقا یافته است، افزود: این تعریف از سواد بخشی از سواد است اما نمی‌تواند جامعیت الزم را داشته باشد.
دبیرنهضت سواد رسانه‌ای انقلاب اسلامی( نسرا) استان زنجان با اشاره به اینکه امروزه تعاریف متعددی از سواد را در اختیار داریم، گفت: تعاریفی که درباره سواد و باسوادی ارائه شده است از دو دیدگاه متفاوت ریشه می‌گیرد، یکی دیدگاه سنتی که منظور از سواد را توانایی خواندن و نوشتن و محاسبه کردن می‌داند و بیشتر در کشورهای جهان سوم مطرح است که خواستار ریشه کن کردن بی‌سوادی به صورت ضربتی هستند؛ دیدگاه دیگر منظور از سواد را توانایی و آمادگی افراد برای مشارکت در سرنوشت خود و پیشرفت و توسعه جامعه ارزیابی می‌کند و مهارت‌های خواندن، نوشتن، و حساب کردن را فقط وسیله‌ای برای رسیدن به آن اهداف تلقی می‌کند.
وی با اشاره به اینکه تعاریف مربوط به دیدگاه نخست، توان پاسخگویی به نیازهای روز جامعه را ندارد، اذعان کرد: بسیارند باسوادهایی که مطابق دیدگاه اول که در مواجهه با پدیده‌ای نو کامل دست و پای خود را گم می‌کنند. آیا صرف توانایی خواندن و نوشتن و محاسبه، امروز افراد را برای استفاده صحیح از رایانه یا شبکه‌های اجتماعی یا استفاده از حتی یک کتابخانه بزرگ کفایت می‌کند؟
وی با بیان اینکه اطراف هر کدام از ما تعداد زیادی از باسوادهای طبق دیدگاه نخست وجود دارند که توانایی و مهارت استفاده از گوشی همراه یا شبکه اینترنت را ندارند، عباسی افزود: این یعنی طرفداران دیدگاه دوم به درستی در تعریف سواد بازاندیشی کرده‌اند.
وی تصریح کرد: البته این نکته را نیز نباید از نظر دور داشت که سواد مدنظر دیدگاه نخست، مکمل و پیشران کسب سواد مدنظر دیدگاه دوم است.
دبیرنهضت سواد رسانه‌ای انقلاب اسلامی( نسرا) استان زنجان با اشاره به اینکه رسانه در لغت به معنی رساندن است و در اصطلاح وسیله‌ای برای نقل و انتقال اطلاعات، ایده‌ها و افکار افراد یا جامعه؛ و واسطه عینی و عملی در فرآیند برقراری ارتباط است، گفت: اکنون آن چه مصداق این تعریف محسوب می‌شود، وسایلی همانند روزنامه‌ها، مجلات، رادیو، تلویزیون، ماهواره، اینترنت و.. است.
عباسی خاطر‌نشان کرد: اگر این تعریف از رسانه را بپذیریم، بشر از همان نخستین تجمعاتی که برای رفع نیازهای ابتدایی خود، تشکیل داده است، همواره از رسانه بهره برده است. شعر و مکتوبات و سرودها شاید از نخستین تجربه‌های رسانه داشتن بشر بوده است. در طول تاریخ با شکل‌گیری اجتماعات انسانی و با گسترش نیازهای آنها و نیز شکوفاتر شدن استعدادهای بشری، رسانه‌ها متنوع‌تر و گسترده‌تر شده‌اند. کتاب و مکتوبات، قدیم‌ترین رسانه شناخته شده بشری است که تلاش می‌کند تا افکار و اندیشه‌ها و نظام ارزشی فکری نویسنده را به جامعه مخاطبش برساند.
وی بیان کرد: با توجه به گسترش روزافزون فناوری در دنیا، تعدد رسانه‌ها مداوم رو به گسترش است. آنها را در دسته‌بندی و گروه‌های گوناگونی می‌توان دسته بندی کرد، رسانه‌های نوشتاری مانند مطبوعات، کتاب و مجالت. رسانه‌های شنیداری مانند مانند رادیو. رسانه‌های دیداری مانند تلویزیون، سینما، اینترنت. رسانه‌های ابزاری مانند مانند اعلامیه، بروشور، تابلوی اعلانات، کاتالوگ، پوستر، تراکت، پالاکارد، آرم، لوگو، فیلم‌های تبلیغی، فیلم کوتاه و بلند، سخنرانی، همایش و تئاتر. رسانه‌های نهادی یا گروهی همچون روابط عمومی‌ها، شرکت‌های انتشاراتی، بنیادهای سینمایی. رسانه‌های فرانهادی همچون خبرگزاری‌ها، دفاتر روابط بین‌الملل، بنگاه‌های سخن پراکنی و شرکت‌های چندملیتی سازه، فیلم‌های سینمایی، شبکه‌های ماهواره‌ای.
دبیرنهضت سواد رسانه‌ای انقلاب اسلامی( نسرا) استان زنجان گفت: برای رسانه 4 کارکرد اصلی را بر می‌شمارند که شامل آموزش، آگاه سازی، رهبری و هدایت و سرگرمی است.
وی با اشاره به تعریف سواد رسانه‌ای ، گفت: بیانی کلی، تأکیدی است بر این مطلب که بر خلاف تصور رایج، درک پیام‌های رسانه‌ای و اساسا شیوه رفتار با رسانه، به دانش و مهارت‌های خاصی نیاز دارد و در بیانی دقیق‌تر، عبارت است از مهارت تفکر استدلالی و نقاد به نحوی که مخاطب بتواند، درباره محتوای رسانه قضاوتی مستقل داشته باشد. به این ترتیب، سواد رسانه‌ای قبل از هرچیز دلالت بر شیوه‌های خردمندانه بهره‌وری از رسانه دارد و در تعریفی عمیق‌تر عبارت است از مهارت در تفکر انتقادی درباره منبعی که از آن اطلاعات دریافت می‌کنیم.
عباسی با اشاره به اینکه سواد خواندن، سواد بصری، سواد رایانه هیچ کدام معادل سواد رسانه‌ای نیستند؛ گفت: بلکه صرفا اجزای سازنده آن هستند. سواد رسانه‌ای مجموعه‌ای از چشم اندازها است که ما به طور فعالانه برای قرار گرفتن در معرض رسانه از آنها بهره‌برداری می‌کنیم تا معنای پیام‌هایی را که با آنها مواجه می‌شویم، تفسیر کنیم. ما چشم‌اندازهای خود را با استفاده از ساختارهای دانش خود می‌سازیم.
دبیر نهضت سواد رسانه‌ای انقلاب اسلامی( نسرا) استان زنجان بیان کرد: برای ساختن ساختارهای دانش، به ابزار و مواد اولیه نیاز داریم. این ابزار مهارت‌های ماست. ماده اولیه اطلاعات، به دست آمده از رسانه‌ها و دنیای واقعی است. استفاده فعالانه بدان معنی است که ما از پیام‌ها آگاهیم و به طور خودآگاه با آنها در تعامل هستیم.
وی با اشاره به اینکه در بحث پیرامون سواد رسانه‌ای می‌توان پنج عنصر کلیدی را مورد بررسی قرار داد، گفت: 1_ چه کسی پیام‌های رسانه‌ای را می‌آفریند؟ 2 _چه تکنیک‌های خالقانه‌ای برای جذب مخاطب به کار می‌برد 3_افراد مختلف، چگونه پیام.های رسانه‌ای واحد را متفاوت از یکدیگر می‌فهمند؟ 4_چه دیدگاه‌ها، ارزش‌ها و شیوه‌هایی از زندگی در یک پیام رسانه‌ای نشان داده شده یا از قلم افتاده است؟ 5_ چرا یک پیام رسانه‌ای، فرستاده می‌شود.
انتهای پیام/