logo
امروز : جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ ساعت ۱۵:۰۱
[ شناسه خبر : ۶۳۶۶ ] [ مدت زمان تقریبی برای مطالعه : 4 دقیقه ]
معرفی صنایع دستی زنجان؛

هنر دست زنجانی مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی/ زنجان خاستگاه اولیه هنر ملیله کاری است

هنر-دست-زنجانی-مورد-توجه-گردشگران-داخلی-و-خارجی-زنجان-خاستگاه-اولیه-هنر-ملیله-کاری-است

ملیله کاری در زنجان دارای قدمتی طولانی است و گردشگران در سفر به زنجان استقبال خوبی از این هنر دست زنجانی ها دارند.

به گزارش موج رسا; ملیله‌کاری شاخه‌ای از هنر فلزکاری است که با مفتول‌های نازک نقره انجام می‌پذیرد. هنر ملیله کاری امروزی، محصول کار با نقره است که به صورت محصول های باریک در آمده است و با صرف وقت و دقت فوق العاده و مهارت و هنرمندی ملیله کار، با بهره گیری از نگاره های سنتی و طرحهای اسلیمی به هم پیوند و ارتباط یافته است. نقره به کار رفته در این هنر عیار ۱۰۰ دارد. شمش‌های نقره را با چکش یا دستگاه نورد به شکل مفتول‌های چهارپهلو، باریک می‌کنند و ابتدا نقش‌های کوچک را می‌سازند؛ سپس آنها را در کنار هم در یک قالب قرار داده و با نقره‌ای با عیار پایین‌تر لحیم می‌کنند.

 

*تاریخچه ملیله کاری

بر اساس کشفیات باستان­شناسی، به روایت اکثر محققان، قدیمی­ترین اشیائی که می­توان ریشه ملیله ایران را در آن جستجو کرد، به سال­های 330 تا 550 ق.م تعلق دارد و متعلق به دوره هخامنشیان می­باشد. در دوران ساسانی نیز، ظروف گران قیمت و سرشار از ذوق و سلیقه هنری صنعتگران فلزکار و مخصوصاً نقره کاران، برای مصرف طبقات مرفه جامعه ساخته می­شد. در برخی موارد استفاده از سنگ­های قیمتی، زیبایی این اشیاء را دو چندان می­نمود.

آثار بدست آمده در "دورآلورپوس"، گواه آن است که طی سال­های 324 تا 330 ق.م نیز، ساخت مصنوعات ملیله در ایران رواج قابل ملاحظه ای داشته است. همچنین در آثار کشف شده از شوش ، همدان و گنجینه جیحون، می­توان به قدمت این هنر پی برد .

پروفسور"آرتور اپهام پوپ" در کتاب "شاهکاری هنر ایران" ضمن اشاره به زرگری و نقره کاری در سال­های بعد از ظهور دین مبین اسلام، به مقداری ملیله که از منطقه "ری" به دست آمده و به قرن ۱۲ میلادی تعلق دارد، اشاره کرده است. 

 

*ملیله کاری در زنجان

ملیله‌کاری یکی از صنایع دستی اصلی زنجان است. در این شهر کالاهای نقره مانند سینی، قندان، گیره استکان، گل‌سینه و... با روش ملیله‌کاری ساخته می‌شود. درباره تاریخچه ملیله زنجان اطلاعات جامعی در دست نیست؛ اما از دو طریق می­توان به قدمت این هنر ارزنده پی برد:  اول با نوشته­ها و سفرنامه­های سیاحانی که به این منطقه سفر کرده و از هنر زیبای ملیله کاری در این منطقه یاد کرده اند؛ دوم با استفاده از آثار باقی مانده ملیله بسیار اندکی که وجود داشته و اغلب متعلق به دو سده اخیر است. در کتب تاریخی که اشاراتی درباره زنجان دارند، از میان صنایع شهر زنجان بیش از هر چیز از صنعت فلز کاری آن سخن گفته اند.

از آنجا که ملیله کاری نیز یکی از شاخه­های فلزکاری است، می­توان مسیر حرکت آن را در بطن فلزکاری منطقه جستجو کرد. سابقه ملیله کاری در زنجان از قرن دهم هجری به بعد، روشن و مشخص است تا آنجا که "فردریک ریچارد"، مستشرق اروپایی، در سفر نامه خود می­نویسد: "شهر زنجان که شهر کوچکی است نقره، و ملیله کاری این شهر پر زرق و برق است".

ساموئل گرین ویل بنجامین که در حدود سال 1883 میلادی به ایران سفر کرده است، در مورد صنعتگری و صنعت در زنجان اطلاعات بیشتری می­دهد. زنجان به عنوان خاستگاه اولیه هنر ملیله کاری با خدمت و بیشینه تاریخی چند هزار ساله، هنوز نام خود را در میان بهترین­های این هنر صنایع دستی حفظ کرده و برای احیای جایگاه قبلی خود تلاش می­کند.

 

*اساتید ملیله کاری

از جمله هنرمندان ملیله کار زنجان مرحوم كربلايي حسينعلي، مرحوم مشهدي رحمان، مرحوم موسی کاظمیان مقدم، مرحوم حاج صمد همامي و هنرمنداني چون رحيم برجخاني، حاج ابوالفضل ثبوتي و حاج قربانعلي پرداختي می­باشند.

امروزه در زنجان حدود 30 کارگاه ملیله کاری فعال موجود می­باشد که استادان ملیله کار این کارگاه­ها همگی از شاگردان استاد "منصور کاظمیان مقدم" است.این استاد گرانقدر، از سال 1355 به منظور حفظ و بقای این هنر، با همکاری سازمان صنایع دستی زنجان به آموزش ملیله کاری در مرکز آموزش استان اقدام کرد.

دو نفر از شاگردان ایشان به نام­های استاد "عبدالحمید محرر" در سال86 و محسن یزدانشناس در سال 87 موفق به اخذ مُهر اصالت در این رشته از یونسکو شدند.

استاد صادق شیروانی، استاد كريم ابطحي، استاد مرتضي جزء صادقي، استاد امير شجاعي علي آبادي و استاد محسن كاظميان مقدم از دیگر اساتید ملیله کاری در زنجان محسوب می شوند.//ن

 

انتهای پیام/

فرم ارسال نظر