مشخص شدن سن و علت مرگ «مرد نمکی» پس از 1700 سال /مرد نمکی 40 ساله بر اثر ضربه به سر فوت کرده است

به گزارش موج رسا; منیژه هادیان دهکردی با تشریح  مطالعات انجام شده بر روی بقایای مرد نمکی زنجان اظهار داشت: نخستین پرسشی که بعد از کشف مرد نمکی زنجان و انتقالش به آزمایشگاه تحقیقاتی مرکزی (پژوهشکده حفاظت و مرمت فعلی)مطرح شد، قدمتش بود که با روش طیف نگاری جرمی و ارسال نمونه‌ها به آکسفورد 1700 سال تخمین زده شد.  

وی با بیان اینکه یکی از روش‌های متداول در سالیابی، آزمایش کربن 14 است، گفت: در این روش حدود 200 تا 300 گرم نمونه نیاز است و چون استخوان خشک شده وزن حجمی کمی دارد استفاده از روش کربن 14 به بخش زیادی از مرد نمکی آسیب زده و باعث تخریب می‌شد به همین دلیل از روش طیف نگاری جرمی استفاده شد چرا که مقدار نمونه در این روش فقط چند میلی گرم است. 

 هادیان دهکردی روش کرین 14 را بسیار زمان بر و طولانی دانست و افزود: میزان کربن 14 در بدن همه موجودات زنده ثابت است و بعد از مرگ این میزان به مرور زمان کاهش یافته و از بین می‌رود بنابراین با اندازه گیری کربن 14 و طی محاسبات بسیار پیچیده می‌توان سالیابی را انجام داد و قدمت را مشخص کرد.  

وی افزود: برای تعیین مقدار کرین 14 دو روش وجود دارد؛ یک روش بررسی پرتوهای ساطع شده و دیگری اندازه گیری مقدار کربن 14 است که روش دوم دقیق تر اما گران تر است. 

هادیان دهکردی در ادامه به بررسی‌های ژنتیک مرد نمکی زنجان اشاره کرد و گفت: در بررسی‌های ژنتیک مشخص شد بقایای به دست آمده، متعلق به یک فرد است و با کمک رادیوگرافی و سی تی اسکن سن مرد نمکی 40 سال تخمین زده شد.

به گفته هادیان، با توجه به شکستگی دور حلقه چشم، آسیب‌های موجود در بافت نرم و فرم جمجمه مشخص شد این فرد در اثر ضربه شدید به سمت راست سر فوت کرده است.

گفتنی است،زمستان سال 72 یعنی 20 سال پیش نخستین جسد معروف به مرد نمکی در استان زنجان کشف شد و پس از آن نیز مرد نمکی 2 و 3 به صورت اتفاقی و طی کار باطله برداری بولدوزر از سوی معدنکاران در سال 83 کشف و بعد از آن مردان نمکی 4 و 5 طی کاوش های باستان شناسی در سال های 83 و 84 کشف شدند. ششمین مرد نمکی نیز هنگام بارندگی های خرداد سال 86 نمایان شد.

تا به امروز شش مرد نمکی در معدن چهرآباد زنجان طی سال های 72 تا 87 کشف شده اند و با شروع کاوش های جدید شاید بتوان ابعاد تازه تری را از این معدن باستانی کشف کرد.

مردان نمکی چندین مومیایی کشف شده از معدن نمک چهرآباد استان زنجان است، معدن نمک چهرآباد با ارتفاع 1350 متر از سطح دریا در 75 کیلومتری غرب شهر زنجان و یک کیلومتری جنوب روستای حمزه‌ لو قرار دارد. تا سال 1372 بهره ‌برداری نمک در معدن چهرآباد به صورت سنتی و با استفاده از ابزارهای دستی انجام می ‌شد. در همین سال شرکت زنجان نصر، برنده مزایده بهره‌برداری از معدن نمک شد و از این تاریخ به بعد بهره‌ برداری از معدن با استفاده از ماشین ‌آلات مکانیکی آغاز شد.//ملکناز نجفی