logo
امروز : پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ ساعت ۲۰:۳۰
[ شناسه خبر : ۱۱۹۲ ] [ مدت زمان تقریبی برای مطالعه : 4 دقیقه ]
آشنایی با بناهای تاریخی شهر زنجان؛

کلاه فرنگی در بنای تاریخی شهر زنجان/ نخستین بنای شیروانی زنجان مورد علاقه گردشگران

کلاه-فرنگی-در-بنای-تاریخی-شهر-زنجان-نخستین-بنای-شیروانی-زنجان-مورد-علاقه-گردشگران

در بالای هسته مرکزی بنای ذوالفقاری، نورگیر زیبایی وجود دارد که به کلاه فرنگی معروف است. این خانه به سبک بناهای اواخر دورهٔ قاجار ساخته شده است.

به گزارش موج رسا;بنای تاریخی ذوالفقاری در مرکز بافت قدیمی زنجان واقع شده است و به سبک بناهای اواخر دورهٔ قاجار ساخته شده است. سبک ساختمانی آن از بناهای گوتیک  اروپایی گرفته شده است. در حال حاضر این عمارت تبدیل به موزهٔ سه تن از مردان نمکی شده است.

بنای ذوالفقاری در یکی از محلات قدیمی شهر زنجان موسوم به محله «دالان آلتی» در ضلع شمالی سبزه‌میدان و مسجد جامع قرار دارد. این بنا ساختمان مسکونی و اداری حکمران زنجان بوده است. از این مجموعه در حال حاضر فقط عمارت بیرونی باقی مانده که به نام «عمارت محمودخان ذوالفقاری» معروف است.

بنا به روایاتی این خانه توسط سردار اسعدالدوله (پدر محمودخان) در اواخر حکومت قاجار بنا شده و پس از وی محمودخان در آن اقامت داشته است. در گذشته این بخش از شهر زنجان محله اعیان‌نشین بوده و مجموعه بناهایی در سبک و الگویی هم‌سان همچون خانه وزیری، خانه خدیوی و عمارت دارایی در این محل ساخته شده است.

بعد از انقلاب، عمارت ذوالفقاری مدت‌ها در اختیار یکی از نهادهای انقلابی بود و تا ثبت این بنا در فهرست آثار ملی کشور به دلیل متروک ماندن و عدم مراقبت‌های لازم آسیب فراوانی دید. در جریان توسعه و تعریض خیابان طالقانی، دیوار و سردر ورودی بنا به‌طور کامل تخریب شد.

در سال‌های اخیر نیز با اجرای طرح‌های عمران‌شهری، آسیب زیادی به بنا وارد آمده است. از جمله با احداث خیابان زینبیه و عبور آن از داخل حیاط عمارت، قسمتی از عرصه بنا از بین رفت و بخش عمده دیگر به پارک تبدیل شد. در سال 1379 میراث‌فرهنگی استان زنجان تصمیم به حفاظت و مرمت عمارت ذوالفقاری گرفت و در این راستا بنای مذکور در چندین مرحله مرمت و بازسازی شد. با انتقال مجموعه آثار به دست آمده از معدن نمک چهرآباد در سال 1386، موزه موقت مومیایی‌ها در این مکان، ایجاد و در سال 1388 اولین موزه باستان‌شناسی استان زنجان در عمارت ذوالفقاری افتتاح شد.

این بنای ارزشمند با سبکی متاثر از الگوهای معماری غربی و با حفظ سنت های معماری ایران قدیم به مساحت 1176 متر مربع، در 2 طبقه ساخته شده و در گذشته شامل حصار، سر در ورودی، حیاط و بخش مسکونی و اداری بوده است ودر یکی از محلات قدیمی شهر زنجان موسوم به محله دالان آلتی در ضلع شمالی سبزه میدان و مسجد جامع قرار دارد.  پلان این بنا ایرانی و سبک ساختمانی آن از بناهای گوتیک اروپایی تقلید شده است. این عمارت از ساختمان های بیرونی،اندرونی و اداری تشکیل یافته و نمای آن با آجرهای قالبی و پیش بر تزیین شده است. در بالای هسته مرکزی بنای ذوالفقاری، نورگیر زیبایی وجود دارد که به کلاه فرنگی معروف است. این خانه به سبک بناهای اواخر دورهٔ قاجار ساخته شده . سبک ساختمانی آن از بناهای گوتیک اروپایی گرفته شده است. طبقه همکف بخش اداری و دفتری عمارت محسوب می شد و طبقه اول به بخش مسکونی اختصاص داشته است. مصالح به کار رفته در بنا خشت، آجر و سنگ و پوشش سقف خانه از نوع شیروانی است. این نوع پوشش در دوران پهلوی در خانه های زنجان بسیار رایج بوده و پوشش سقف عمارت ذوالفقاری یکی از اولین نمونه های پوشش شیروانی در زنجان است.

 تزئینات بنا بسیار متنوع و چشمگیر بوده و شامل تزئینات فلزی، سنگی، آجری، گچی، چوبی و کاشی است. در پائین دیوارهای طبقه همکف کاشیکاری برجسته با رنگ های قهوه ای، زرد و قرمز به چشم می خورد و تزئینات سنگی و گچی را بیشتر در ستون های ورودی همکف و ایوان های ستوندار طبقه اول می توان دید. سقف بیشتر اتاق ها آراسته به لمبه کاری چوبی و نقش های متنوع است.

اما بیشترین تزئین در نمای جنوبی بنا دیده می شود. نمای جنوبی به صورت یکپارچه با انواع آجرچینی و با طرح های مختلف تزئین شده است. پنجره های بنا عموماً دو لنگه و اطراف آن مشبک است که با به کارگیری شیشه های رنگین کنتراست جالبی را در داخل اتاق ها بوجود آورده است.

نعل درگاهی پنجره ها در طبقه همکف مسطح و در طبقه منتهی الیه جنوب غربی حیاط مشرف به خیابان تعبیه شده و طاق نماهای تزئینی در اطراف ورودی دیده می شوند. 

موزه باستان شناسی و مردان نمکی واقع در امارت ذوالفقاری مربوط به خاندان ذوالفقاری (محمود خان ذوالفقاری) است و در سال 87 پس از مرمت به عنوان موزه باستان شناسی و مردان نمکی افتتاح شد و مختص باستان شناسی استان است.

انتهای پیام/

انتهای پیام/

فرم ارسال نظر