وقتی مردم زنجان "سیزده بدر"را قدرشناسی از نعمت های الهی می دانند
برخی از مردم زنجان برگزاری آیین ۱۳ فروردین ماه "سیزده بدر" را اقدامی در جهت قدرشناسی از نعمتهای خداوندی می‌دانند و تماشای زنده شدن طبیعت را نشانی از قیامت و معاد قلمداد می کنند.
به گزارش موج رسا; امروزی‌ها یادشان نیست؛ قدیم‌ها سیزده بدر، در باغ‌های اطراف شهر زنجان «غلیبانی» در میان مردم می گشت.
12روز که از نوروز می گذشت اقوام و خویشان پس از احوالپرسی‌ها و خوش و بش‌ها و تعارف تکه پاره کردن‌ها، جهت گذارندن فراغتی و بدر کردن نحسی سیزده، پای پیاده با بقچه‌های اشربه و اطعمه در دست، راهی باغ‌ها و آبادی‌های اطراف شهر می‌‌شدند و در راه به موجودی بر می‌خوردند به نام «غلیبانی» که از میان افسانه‌های این مردم برخاسته بود. موجودی ترس‌آور با قامتی بلند که لباسی سیاه از پوست بز و دمی آویزان و کلاهی سیاه، که تک چشمی در وسط آن دوخته شده بود.
«غلیبانی» نمادی از نحسی سیزده بود که همراه «دوئلچی» (دهلزن) و «دوروچی» (سینیگردان) میان مردم میرفت و با آواز و صدای دهل می‌رقصید و هر کس به فراخور حال شاباشی به او می‌داد.
قدیمی‌ها در سیزده بدر آب را قیچی می‌کردند تا مبادا رودخانه‌ای طغیان کند . خرابی به بار آورد و سبزه گره می‌زدند، به رود می‌سپردند تا بخت دخترکان دم بخت واشود و سبزه قاصدی از رویش و زندگی برای بیداری طبیعت باشد.
آری این سنت زنجانی ها در ایام سیزده به در بود اما امروز این رسوم تغییر یافته و رسوم دیگری جایگزین آن شده است.
مردم زنجان براساس اعتقادات و باورهای پیشینیان روز سیزده بدر که مصادف با سیزدهمین روز فروردین است، روز ستایش و دعا برای طلب باران فراوان در سال پیش رو تلقی می‌شده و از آنجا که مردم از دیرباز این روز را نحس می‌دانند و برای بیرون کردن نحسی از خانه و کاشانه خود، کنار جویبارها و سبزه ها می‌روند و به شادی می‌پردازند.
هر چند تاکنون هیچ پژوهشی مبنی بر نحس بودن روز ۱۳ فروردین به اثبات نرسیده اما در فرهنگ اساطیری بسیاری از ملل، عدد ۱۳ نحس است و از نگاه آنها این امر به این دلیل است که در این روز اتفاقات ناگواری رخ داده که اگر در خانه و یا یک مجموعه مسقف نمی‌ماندند، تا شاید از میزان خسارات یا تلفات جانی آن کاسته می‌شد.
از آداب روز سیزده بدر به گره زدن سبزه و دور انداختن آن یا به قولی به آب دادن سبزه است. از دیرباز مرسوم بوده که دختران و پسران دم بخت سبزه ها را گره زنند و آرزو کنند تا در سال جدید تشکیل خانواده دهند البته گره زدن تنها مختص دختران و پسران دم بخت نبوده و نیست بلکه همه افراد می‌توانند با گره زدن سبزه آرزوی برآورده شده خواسته‌هایشان را داشته باشند چراکه به عقیده ایرانیان وقتی گره باز شود، مشکلات حل شده و آرزو بر آورده خواهد شد . دور انداختن سبزه ها هم به این دلیل بود که ایرانیان باستان عقیده داشتند بدی‌ها و مریضی‌ها در این سبزه جمع شده و با به آب دادن یا به دور انداختن آن این پلیدی‌ها و مریضی‌ها را از خود دور می‌کردند . همچنین بر اساس شنیده‌ها و آنچه درباره آیین‌ها و رسوم ایرانیان باقی‌مانده است، روز سیزده بدر متعلق به خدای باران است و در مراسم این روز دعا برای بیشتر شدن و به موقع بودن باران در سال جدید وجود داشته که با گذشت زمان این رسم از میان رفته است . از دیگر رسوم این روز «دروغ سیزده بدر» است که به شوخی روز سیزده نیز معروف است.
در این میان جدای از رسوم مشترکی که هرساله در ایران اجرا می‌شود، آیین‌هایی وجود دارد که خاص هر منطقه از کشور است به طوریکه خانواده‌ها در شهرهای مختلف کشور غذاها و شیرینی‌های خاصی را طبخ می‌کنند و بازی‌ها و تفریحات مختلفی برای شادی و تفریح اجرا می‌کنند.
در استان زنجان مردم با خروج از منازل و پناه بردن به دامن طبیعت، اقدام به پخت غذاهای مخصوص کرده و مشغول سرگرمی های محلی و دسته جمعی می شوند. همچنین کشتی گرفتن، گره زدن سبزده ها توسط اعضای خانواده ها بخصوص دختران و پسران جوان و دم بخت، پریدن از روی آب و آتش، ازجمله برنامه های خاص این روز است. برخی از مردم زنجان برگزاری آیین ۱۳ فروردین ماه "سیزده بدر" را اقدامی در جهت قدرشناسی از نعمتهای خداوندی می‌دانند و تماشای زنده شدن طبیعت را نشانی از قیامت و معاد قلمداد می کنند.//ن
انتهای پیام/